Merakla beklenen asgari ücret Türk İş’in 2023 yılı asgari ücreti için ortak beklentisinin net 7 bin 845 lira olduğunu beyan etmesi ile 8 bin küsur olacağı aşikardı. CB Recep Tayyip Erdoğan’ın “Sırtında küfe olmayanlar atıyorlar. Devlet olarak sırtımızda devamlı bir küfe var" ifadeleri beklentiyi yüksek tutanların önünü kapatan bir çıkış olarak damga vurmuştu. En nihayetinde uzlaşı oluşmayan ücret tespit komisyonu sonrası net rakam 8 bin 506 oldu.
Bu rakam ne alanı ne vereni mutlu etti.
İşveren istihdamı düşürmeden yükün altından nasıl kalkarım diye kara kara düşünmekte. Elbette işverenin ödeyeceği sadece işçinin alacağı 8 bin 506 lira değil buna ilave olarak sigorta primi ve diğer ödemelerle işverene toplam maliyet 11 bin 759,4 TL olacak. İşverene verilecek asgari ücret desteği ise sadece 250 TL oldu.
İşçi ise başta kira, gıda, enerji, iletişim olmak üzere zorunlu giderlerle her fırsatta gelen zamlar ile alacağı ücretin kısa sürede eriyeceğini biliyor. Daha zam resmi gazetede yayınlanmadan gıda için zamlı etiketler değişmeye başladı ev sahipleri dersen aradaki zammı kiraya eklemenin hesabını çoktan yapmıştı bile. Mağazaların etiketi önceden değiştirildi, Ocak itibariyle bir daha değiştirilecek ilk asgari ücretin ödenmesi ile bir daha değiştirilecek. En azında fırsat düşkünleri bunu yapar.
Zamlar üstelikte işçinin eline 2023 Şubat ayında göçecek olan yeni tarifeden 40 gün önce başlaması acaba insanlık öldü de gömen olmadı mı sorusunu akıllara getirmiyor değil.
Devlet bu konuda sıkı takip yapması gerekiyor. Ticaret Bakanlığı denetim yapıyor cezada yazılıyor ancak zincir mağazalar o kadar çok kazanıyor ki mevcut cezalar caydırıcı olmuyor. Elbette plansız denetimlere daha çok ehemmiyet verilmeli.
Yerel yönetimlerde denetime daha çok katkı sunmalı, hatta adeta karaborsacılık yapan o işletmeler aşikar edilmeli.
Tabi devlet özel sektörü denetlerken kamusal mülkleri fahiş kiralardan arındırmak, ukdesinde olan akaryakıttan, enerjiye, iletişimden diğer vergilere sade vatandaşın ezilmesine müsaade etmeyecek kolaylıklar getirmeli. Lüks yaşama sahip varlıklı bireyler pırlanta, kürk, yat ve tekne gibi zevklerine vergi vermezken sade vatandaşın iki yakasını birleştirdiği çengelli iğnenin bile vergiye tabi olması vicdani değil.
Dövizle kira güya yasaklandı ama ilan sitelerinin birçoğunda bile ayan beyan dövizle kira istiyorlar bakan var gören yok.