Değerli anneler ve babalar, İletişim hepimiz için tam zamanlı bir etkinliktir. Özellikle evlerinizde bulunduğunuz bu dönemde çocuklarınızla tüm gün iletişim halindesiniz. Anne ve babalar olarak arkanıza yaslanıp çocuklarınızla nasıl konuştuğunuzu ya da onları nasıl dinlediğinizi hiç düşündünüz mü? Tartışmaların olmaması, çocukların kapıyı çarparak çıkıp gitmemesi, kapalı bir kutu haline gelmemesi, büyüdükçe anne ve babasından uzaklaşmaması, büyüdüğünde de anne ve babasıyla hala sohbet edebiliyor olması için çocuklarınızla nasıl bir iletişim kuruyorsunuz? Küçük çocuğa sahip olan anne babalar için bu tablo çok uzak gibi görünse de şu an çocuğunuzla kurduğunuz iletişim, ileride karşınıza çıkabilecek olumlu ya da olumsuz durumların temelini oluşturmaktadır. Çocuklarınızın hayatta kazanacakları başarı ve mutluluk ile onları yetiştirme tarzınız yakından ilişkilidir. Olumlu ve etkili ebeveynlik, mutlu ve başarılı çocukların ileride yine mutlu ve başarılı yetişkinler olma olasılığını arttıracaktır. Çocuklar, karakterlerini erken yaşlarda sizi izleyerek oluştururlar. Onların kim olduğu konusunda, kendilerine verdiğiniz sözlü ya da sözsüz bütün ipuçlarına karşı çok duyarlıdırlar. Çocuklar içgüdüsel olarak ebeveynlerinin sevgi ve onayını isterler. Çocuklarınızla gün boyu oluşturduğunuz etkileşim, büyük bir binanın yapı taşlarını tek tek yerleştirmek gibidir. Yapının tümü için her bir taş ne kadar önemliyse, çocuğunuzun öz-benliğinin oluşmasında da gün içinde kurulan iletişim çok önemlidir. Aşağıda farkında olmadan yıkıcı etki yapan bazı ebeveyn sözcüklerinden örnekler vereceğim. “Kötü çocuk!” “Hiçbir zaman beni dinlemiyorsun!” “Neyin var senin?” “Bebek gibi ağlama!” “Büyü artık!” “Yapabileceğin en iyi şey bu mu?” “Yeterince çaba göstermiyorsun!” Bu ifadelere yakından baktığınızda bir çocuğun özgüveni için ne kadar incitici olabileceğini görebiliyor musunuz? Şaka olarak söylediğiniz bir cümle bile onun kendisini değersiz ve yetersiz hissetmesine neden olabilir. Bu yüzden çocuğunuzla konuşurken söylediğiniz her şeyi düşünmelisiniz. Çocuğunuz sizi dinlemiyor gibi gözükse de söylediğiniz her sözü veya yaptığınız her eleştiriyi beynine kaydeder. Bu nedenle yapacağınız eleştiriler çocuğunuzun kişiliğine değil davranışına yöneltilmelidir. Çocuklarınızın kendileri hakkında olumlu bir tutum yaratabilmelerine yardımcı olmak için nasıl bir iletişim kurmalısınız? Her zaman aklınıza ilk gelen sözcükleri söylemek daha kolaydır fakat önemli olan söyleyeceğiniz sözcükleri önceden düşünmektir. Onlarla kurduğunuz iletişimde, olumlu ifadeler kullanmaya çalışın. Görmek istemediğinizi değil görmek istediğinizi vurgulayın. Bu olumlu ve olumsuz ifadelere birkaç örnek verelim.
Olumsuz “Yemeğini unutma!” “Daha kaç kere söylemem gerekiyor?” “Bu kadar kaba olma!” “Beni hiç dinlemiyorsun!” Olumlu “Yemeğini hatırlıyorsun değil mi?” “Bir kere söylememin yeterli olabileceğini düşünüyorum.” “Biliyorum, çok kibar olabilirsin ve senden onu bekliyorum.”
“Beni dinlemeni umuyorum.”
Yukarıdaki vermiş olduğum örneklerdeki gibi olumlu durumları kullanmanız çocuğunuzun ilerideki hayatı için mutlu ve başarılı olmasına katkı sağlayacaktır. Özellikle bu olumlu ifadeleri kullanırken çocuklarınızla göz teması kurmanız ve onları dinlediğinizi belli eden tutum sergilemeniz çok önemlidir. Çocuk duygularının anlaşıldığını hissederse rahatlar ve daha kolay teselli bulur. Bu durum çocuğun hem benlik saygısının artmasına ve dinleyen kişiyle arasında güvenli bir bağ kurmasını sağlar. Bu sağlıklı mesaj akışı, çocuğun ailesi ile olan dinamik bağını geliştirir ve iletişimi devamlı kılar. Unutmayalım ki, çocuklar büyükleri dinlemek konusunda iyi değildir. Ancak onları taklit etme konusunda oldukça beceriklidir