Sevgili okurlar, bu haftaki yazımda çocukluk çağındaki yalandan bahsedeceğim. Yapılan bir hatanın gizlenmesi amacıyla, karşı tarafı aldatmaya yönelik bir girişimde bulunmaktır yalan… Sadece sözle değil, jestle, yazıyla ve hatta bazen susmakla bile olabilir. Kimse doğuştan yalancı değildir fakat yalan söylemenin öğrenildiği gelişim sürecini herkes yaşar… Çoğu zaman çocuklarda yalan söyleme davranışına rastlarız. Fakat çocuklar sık sık yalan söylemeye gerek duyuyor ve başvuruyorsa bunun belli sebepleri ve çözümleri vardır. Yalan söyleyen çocuğa nasıl yaklaşmalısınız? Çocuklar neden yalan söyler? YALANIN PSİKOLOJİK NEDENLERİ Çocuğun sevgi ve ilgi ihtiyacının anne-baba tarafından yeterince karşılanamaması, Çevresindeki insanların kötü örnek olması, Çocuklar arasında kıyaslanma yapılması, Çocuğa gücünün üzerinde sorumluluk verilmesi, Çocuğun yaptığı hatalar sonucu sert cezalar verilmesi. YALAN ÇEŞİTLERİ Hayali yalanlar: Çocuklar 3 yaşına kadar gerçek ve hayal arasındaki farkı anlayamaz. Çocuk bu dünyada saçma bulduğu ve hoşlanmadığı şeylerden kaçar. Hayal ile gerçeği karıştırır.  Bu davranış azalarak ortalama 6 yaşına kadar devam eder. Zaman zaman dikkat çekmek için abartılı ya da çok masum uydurmalara başvurabilirler. Çocukluk döneminde hayal gücü çok kuvvetlidir. Bu tür uydurmalar yalan değildir, çok dikkate alıp endişelenmemek gerekir. Sosyal yalanlar: Bu yalanlar en yaygın olan yalan türüdür. Çoğu zaman yetişkinlerin söyledikleri ve çocuklara söylettikleri yalanlardır. Örneğin, bir davete katılmak istemiyorsak, daveti “bir akrabam ziyarete geldi, gelemeyeceğim üzgünüm” diyerek reddeden bir anne-baba o an çocuğun kendisini dinlediğinin farkında olsa bile umursamaz. Çocukta “anne ne zaman geldi, ben görmedim” dediği zaman da muhtemelen şu cevabı alır: “sen sus, senin aklın ermez”. Karşı tarafı kırmamak için bu ve buna benzer nice yalanları günlük yaşantımızda sık sık kullandığımızda öncelikle çocuklar bizi taklit ederler, sonra da kendisi de aynı şekilde yapmak istemediği bir işin yapılması istendiğinde aynı şeyleri uygular. Dikkat çekme yalanları: Çocuklar bazı ihtiyaçlarının karşılanmasını isterken bu tür yalanlara başvurmak isteyebilirler. Çocuklar zaman zaman duygu sömürüsü yaparak bu ihtiyaçlarını gidermeye çalışırlar. Çocukların amacı ailesini aldatmak değil dikkat çekmektir. Patolojik Yalanlar: Bazı çocukların kendilerini kontrol edemedikleri durumda başvurdukları aykırı yalanlardır. Bu yalanlar her zaman bir gerekçe ile ya da bir amacı olduğu için söylenmez. Bu hastalığın nedenleri olumsuz duygulardır. Böyle amaçsız yalanlar farklı problemlerin habercisi de olabilir. (Dikkat eksikliği, odaklanma problemi, hiperaktivite vb.) Patolojik yalanları fark ettiğinizde mutlaka bir uzman başvurun. Savunma Yalanları: Bir çocuğun veya gencin kendisini korumak için söylediği yalanlardır. Fazla tehdit, yasak kullanıldığında, itaate zorlandığı zamanlarda, sorguya çekildiğinde bu tip yalanlara başvururlar. Çocuğa karşı güvensizlik, şüphe duyulması, çocuğun doğru sözlerine karşı yalan söylüyorsun diye ithamlar, çocukta savunma yalanlarını savunma yalanlarını alışkanlık haline getirecektir. NELERE DİKKAT ETMELİYİZ? Çocuğa güvenmek, onu her hatasında cezalandırmamak, karşılıklı güven hislerini geliştirmek suretiyle yalanlardan korunmak mümkündür. Yalanın önlenmesinde titizlikle uyulması gereken kurallar şu şekildedir: 1.    Çocuklarınıza karşı ilgili olmanız, onların dikkatinizi çekmek için yalana başvurmamasını sağlar. 2.    Güvenmemeniz, baskıcı ve tehditkar olmanız, şiddet uygulamanız, her olumsuzlukta suçlu aramanız çocukların sizin tepkinizden korkarak yalana başvurmasına neden olur ve zamanla bunu savunma mekanizmasına dönüştürür. 3.    Mükemmeliyetçi olmanız, çocuklarınızın bazı durumları sizden saklamasına ya da size yaranmak uğruna olmayan bir durumu olmuş gibi göstermesine neden olur. 4.    Polis sorgusu gibi sorular ile çocuklara baskılar yapmanız, çocukların sizin ilginizi çekmek için beklediğiniz ama aslında gerçek olamayan durumları onaylamasına neden olur. 5.    Yalan sırdaşlığı yapmanız çocuğunuzda yalanı davranış haline getirmesine neden olur.