Sevgili ebeveynler, 18-36 aylar arası çocuklar tuvalet eğitimine hazır hale gelirler. Fakat bu süreç çocuğun gelişimlerine ve akranlarına göre farklılık gösterebilir. Bu süreçte lütfen çocuklarımızı başka çocuklarla kıyaslamayalım ve tuvalet eğitimine hazır olduğuna dair bir işaret vermiyorsa zorla bu sürece başlamayalım. Sizlerin bu dönemde sabırlı olması önemli bir husustur. Bu süreçte vereceğiniz tuvalet eğitimi çocuğunuzun gelecek dönemlerdeki kişiliğini de etkileyecektir.

Tuvalet eğitimine başlamadan dikkat etmemiz gerekenler

Öncelikle tuvalet eğitiminde tuvalet eğitiminin, ev değişimi, yeni kardeş olması, memeden kesme, çocuk için önemli bir hastalık gibi dönemlerle aynı zamana denk gelmemesi gerekir. Çocuklar aynı anda iki büyük değişikliği kaldırmakta güçlük çekebilir, bunun sonucu da her iki değişikliğin olumsuz sonuçlanmasına sebep olabilir. Çocuklar için bu dönemde dışkısı çok kıymetlidir; çünkü çocuk onu vücudunun bir parçası olarak düşünür. Dışkısını tuvalete yapınca vücudundan bir parçası kopmuş gibi hissedebilir ve endişelenir. Bu nedenle bezi yeni çıkan bir çocuk istemli olarak dışkısını normalden daha uzun süre tutabilir ve bu da dışkının sertleşmesine, ağrılı dışkı yapmasına sebep olabilir. Ağrı ve korku durumu bir kez başladığında bu durumu normale çevirmek için çocuğa ağrıyı unutturmak gerekir. Tuvalet eğitimi boyunca çocuğunuzun beslenmesine özen göstermeli, mümkün olduğunca kabız olmasının önüne geçecek besinler sağlamanız bu dönem için çok önemlidir.

Tuvalet eğitimine başlamadan önce çocuğunuzu psikolojik olarak sürece hazırlamanız gerekir. Hazır olduğuna dair işaretler vermediği sürece zorla tuvalet eğitimi vermeye çalışmak doğru değildir ve başarısızlıkla sonuçlanabilir. Tuvalet eğitimine başlamadan önce yapılması gereken önemli noktalardan biri de çocuğunuzu gözlemleyerek tuvaletini yaptığı zaman ve sıklıkları not etmenizdir. Örneğin yemekten 20 dakika sonra, günde… kez vb. gibi. Bu çizelge tuvalet eğitimi esnasında çok işinize yarayacaktır.

Tuvalet eğitimine başlangıçta çocuğunuzun hazır olmasının yanı sıra sizin de kendinizi hazır hissetmeniz önemlidir. Bu süreç çok kolay geçerek bir haftada tamamlanabileceği gibi tahmin edilenden uzunda sürebilir. Çocuğunuz alışma sürecinde sıklıkla altına kaçırabilir, geceleri çocuğunuzu sık sık tuvalete kaldırmanız gerekebilir. Bunları göz önünde bulundurarak sabredebileceğiniz bir dönemde tuvalet eğitimine başlamanız doğru olacaktır.

Eğitime başladıktan sonra çocuğun altını tekrar bezlememeli, bu süreçte kolay giyip çıkarabileceği kıyafetler tercih edilmeli, mümkün olduğunca dışarı gezmeleri ertelenmeli ve uyurken idrar kaçırması göz önünde bulundurularak yatağı için önlem almanız gerekir.

Ne zaman ve nasıl başlanmalıyız?

Tuvalet eğitimine başlangıcın 18.ay olarak kabul edilmesinin nedeni çocukların ortalama 18 aylıktan itibaren, bağırsak ve mesane için gerekli olan kas kontrolünü sağlayabilecek yeterliliğe ulaşmasıdır. Fakat çocukların idrar keseleri 20-21.aylardan önce daha sık boşalır, yani kontrol etmeleri güçtür. Bu dönem bazı çocuklarda 24.aya kadar uzayabilir. Bu nedenle süreci tuvalet eğitimine hazırlık aşaması olarak değerlendirmek daha doğru olur.

Çocuğum tuvalet eğitimine hazır mı?

Bunu anlamak için şu sorulara cevap aramamız gerekmektedir. Çocuğun;

  • Gün içerisinde bezinden ve bezinin kokusundan rahatsız oluyor mu?
  • 24 saat içerisinde en az 2 saat bezinin kuru kaldığı oluyor mu?
  • Dil gelişimi tuvalet ihtiyacı olduğunu söyleyebilecek düzeyde mi?
  • Tuvalete oturup kalkacağı düzeyde motor kas gelişimi var mı?
  • Tuvaleti geldiğini hissederek bir köşeye veya koltuk arkasına vb. çömeliyor mu?
  • Tuvalete hazırlık aşamasında yaptıklarınıza olumlu tepki veriyor mu?
  • Kuru uyandığı sabahlar oluyor mu? Bu kontrol için sabah olmasını beklememek gerek. Çocuk tuvalet eğitimi için birçok hazır oluş işareti gösteriyorsa, gece boyunca altıda kuru kalıyor fakat sabaha karşı tüm tuvaletini birden yapma olasılığı çok yüksek. O nedenle sabah 4-5 gibi kontrol etmeniz daha uygun olacaktır.

Çocuğunuzu tuvalet eğitimine nasıl hazırlarsınız?

Tuvaleti tanıtarak işe başlayabilirsiniz. Öncelikle onunla tuvalete gitmeli, klozetin sifonun ne işe yaradığını, tuvalet kağıdının nasıl kullanıldığını çocuğunuza anlatmalısınız. Hatta çocuklar sifon düğmesine basmaktan keyif alırlar. Bu nedenle sifona kendilerinin basmasına teşvik edebilirsiniz. Birlikte tuvalet eğitimini anlatan kitaplar okuyabilirsiniz. Kitapların çocuk gelişimine katkıları düşünüleninde ötesindedir. Tuvalet eğitimi sürecinde kitaplar sizin en büyük destekçiniz olmalıdır. Bol resimli, karmaşık olmayan, net anlatımı olan kitaplar tercih etmeniz ve birlikte okumanız işinizi kolaylaştıracaktır.

Oyun içinde çocuğunuzun oyuncaklarını tuvalete götürebilirsiniz. Çocuklar gerçek hayata oyunlarında hazırlanırlar. Oyun bir çocuğun en önemli işidir. Oyunlarınızda tuvalet eğitimine değinmeniz çocuğunuzun bu fikre alışması ve içselleştirmesi adına size yardımcı olacaktır.,

Aile bireyleri olarak tuvalete gideceğinizi sesli dile getirebilirsiniz. “Tuvaletim geldi, tuvalete gidip yapıp geleceğim” gibi. Bu durumda çocuğun tuvaleti normalleştirmesi için faydalı olacaktır. Çocuğunuza uygun onun seçeceği bir çocuk tuvaleti, lazımlık alarak sürece başlayabilirsiniz. Bazı çocukların klozetten korkmasından dolayı lazımlık, geçişi kolaylaştıracak bir araç olacaktır. Öncelikle çocuğunuza bu aracı nasıl kullanacağını anlatın, oyuncak bebeklerini oturtun ve kendisinin de öncelikle kıyafetleriyle oturup deneyimlemesini sağlayın. Eğer olumlu sonuç alıyorsanız kıyafetini çıkartarak oturmasına teşvik edebilirsiniz. İlk deneyimi çok önemlidir. Bu yüzden lazımlığın çocuğu ürpertecek derecede soğuk olmamasına özen gösterin. Çocuğun ilk oturuşta tuvaletini yapıp kalkmasını beklemeyin. Bu konuda çocuğunuza baskı yapmayarak, hoşgörü ile yaklaşın. Bu süreci olumlu atlattıktan ve alıştıktan sonra klozete yerleştireceğiniz aparatla çocuğunuzu tuvalete oturtmayı deneyebilir, ayağı boşlukta kalmaması için merdiven, tabure gibi bir destek koyabilirsiniz.

Bu süreçte çocuğunuzun tuvalet eğitimi almış akranlarıyla vakit geçirmesi onu bu duruma daha iyi hazırlayabilir ve olumlu sonuçlar alabilirsiniz. Dışarı çıktığınız vakitlerde çocuğunuzun tuvalete yetişememe ihtimalini göz önünde bulundurarak yanında yedek kıyafet bulundurabilirsiniz.

Son olarak sevgili ebeveynler, bu süreç sabrınızı zorlayacak bir süreç olabilir. Bu süreçte lütfen çocuğunuzla inatlaşmamaya özen gösterin. Altına kaçırdığı zamanlarda sert bir tavır sergilemek yerine korkmasına gerek olmadığını, bunun ilk başta herkesin başına gelen normal bir şey olduğunu, zamanla, onun da kontrol sağlamayı öğreneceğini hoşgörüyle anlatmanız onun da bu süreç daha rahat atlatmasını sağlayacaktır.