Yaşamın herhangi bir zamanında bir aksilik yaşadığınızda, kendinize bir arkadaşınız gibi davranın: nezaket ve anlayışla… Bu cümleden sonra; “İnsan kendine arkadaş olur mu? Olur mu öyle şey? Kendini sevmek bencilliktir. Bunu nasıl yapabilirim gibi birçok düşünceler geçebilir zihninizden…
Biraz somut bir örnek üzerinden bakalım konuya o zaman.
İnsan iş yerinde bir aksilik yaşadığında genelde iki yoldan biriyle durumu çözmeye meyilli olur. Ya savunmaya geçip başkalarını suçlar ya da kendini azarlar. Bu iki durum da kişi için yararlı değildir. Savunmaya geçerek sorumluluktan kaçmak başarısızlığın acısını hafifletebilir, ancak burada bir öğrenme olgusu gerçekleşmez. Öte yandan, kendini suçlama (kırbaçlama), o an için iyi hissettirebilir, ancak kişinin potansiyelinin zaman içinde kendini değersizleştirmesine yol açabilir ve bu da kişisel gelişimi baltalar.
Ya bunun yerine kendinize benzer durumdaki bir arkadaşa davrandığınız gibi davransaydınız? Büyük olasılıkla, nazik, anlayışlı ve teşvik edici olacaktınız. Bu tür bir tepkiyi içsel olarak kendinize yönlendirmek öz-şefkat olarak bilinir ve son yıllarda pek çok araştırmanın odak noktası olmuştur. Bu araştırmaların sonucunda öz-şefkatin sağlıklı yaşlanma için yararlı bir araç olduğu ortaya çıkmıştır.
Öz şefkat için kendimize küçük bir alıştırma yapalım bugün. Arkadaşınıza nasıl davranırsınız? Lütfen bir kağıt alın ve aşağıdaki soruları cevaplayın:
İlk olarak, yakın bir arkadaşınızın kendisi hakkında gerçekten kötü hissettiği veya bir şekilde gerçekten mücadele ettiği zamanları düşünün. Bu durumda arkadaşınıza nasıl tepki verirsiniz? Lütfen tipik olarak ne yaptığınızı, ne söylediğinizi yazın ve arkadaşlarınızla tipik olarak konuştuğunuz ses tonuna kadar not edin.
Şimdi kendiniz hakkında kötü hissettiğiniz veya mücadele ettiğiniz zamanları düşünün. Bu durumlarda kendinize genel olarak nasıl tepki verirsiniz? Lütfen genel olarak ne yaptığınızı, ne söylediğinizi yazın ve kendinizle konuşurken üslubunuzu duygusu ile not edin.
Bir fark, fark ettiniz mi? Eğer öyleyse, kendinize nedenini sorun. Kendinize ve başkalarına bu kadar farklı davranmanıza neden olan hangi faktörler veya korkular devreye giriyor?
Kendinize, acı çektiğinizde yakın bir arkadaşınıza verdiğiniz yanıtla aynı şekilde yanıt verirseniz, sonucun nasıl değişebileceğini yazın.
Bu küçük pratikte olduğu gibi kendinize iyi bir arkadaş gibi davrandığınızda ne olduğunu deneyimleyerek öz şefkat ile sağlıklı yaşamaya izin vermiş olursunuz.

“Öz-şefkat bir iyi niyet pratiğidir, iyi duygular değil... Öz-şefkatle, anın acı verici olduğunu bilinçli olarak kabul eder ve kusurluluğun paylaşılan insan deneyiminin bir parçası olduğunu hatırlayarak, yanıt olarak kendimizi nezaket ve özenle kucaklarız.” (Psikolog Dr. Kristin Neff)