Geçen yazımızda yumurtanın besin değeri açısından çok önemli ve faydalı olduğunu, her yaşta düzenli tüketilmesi gerektiğini anlatmıştık. Bu yazımızda ise hangi yumurtayı tüketmemiz gerektiğini konuşalım.
Ülkemiz, Dünya yumurta üretiminde 8. Sıradadır. Ülkemizde ve Avrupa Birliği’nde, son yıllarda yumurta üretimi için kafes sistemi yerine zenginleştirilmiş kafes veya alternatif yetiştirme sistemleri kullanılmaktadır. AB’de, günümüzde yaklaşık olarak; yumurta yetiştirilmesinde; zenginleştirilmiş kafes % 53,2, kümes % 26,5, serbest dolaşım % 15,3 ve organik % 5,1 oranlarında kullanılmaktadır.
Yumurta satışlarında, etiketlerin üzerinde yer alan "Organik Yumurta", "Köy Yumurtası", "Doğal Yumurta", "Serbest Gezen Tavuk Yumurtası" gibi farklı ifadelerin hem tüketiciyi yanıltması hem de haksız rekabete yol açması üzerine Tarım Bakanlığımız ciddi düzenlemelere gitmiştir. 24 Kasım 2017 tarihinde Türk Gıda Kodeksi Yumurta Tebliği'nde yapılan değişiklikle "Yetiştirme Metodu Kodu"nun işletme ve kümes numarasıyla birlikte, yumurta kabuğuna damgalanması zorunluluğu getirilmiştir. Geçen yazımızda bahsettiğim gibi, yumurta yetiştiriciliği dört gurup altında toplanmaktadır ve yumurta üzerine damgalanan yetiştirme metodu kodları şu şekildedir;
"0" organik yetiştiricilik: Organik yumurta hiçbir kimyasalla temas etmemiş, sadece doğal ot ve yemle beslenmiş tavuklardan elde edilen yumurtadır. Yumurtanın organik olması için; tavuğun beslendiği yemin veya otların hiçbir şekilde yapay, GDO’lu, gübrelenmiş veya ilaçlanmış olmaması; yemlerin organik sertifikalı olması; tavuklara hormon, antibiyotik veya başka hiçbir ilaç verilmemesi; tavukların yetiştirildikleri arazide en az üç yıldır kimyasal gübreleme yapılmamış olması; tavuk çiftliğinin sanayi bölgelerinden ve otoyollardan uzak olması gerekir. Organik yumurta en sağlıklı yumurtadır. Fakat yetiştirilmesi zordur. Bu sebeple en pahalı yumurta tipidir.
Sonra tercih sırasına göre gidersek; "1" açık dolaşıma erişim yumurta yetiştiriciliği, "2" kümeste kafessiz yetiştiricilik, "3" kafesli yetiştiricilik ile elde edilen yumurtalar gelir. Ekonomik açıdan da 0 numaralı koddan 3 numaralı koda giderken yumurta fiyatları genellikle azalmaktadır. Ekonomik durum ile sağlık arasındaki denge gözetilerek mümkün olan en iyi yumurta tercih edilmelidir. Bu tercih sırasında sözlü beyan ve reklamlara değil yumurta üzerine yazılan ve yukarıda bahsettiğimiz resmi kodlara dikkat edilmelidir. Üretim tarihi aynı zamanda yumurtlama tarihini ifade eder. Son tüketim tarihi, yumurtlama tarihinden itibaren en fazla 28 gündür. Yumurtlama tarihi belirtilmek kaydıyla, yumurtlama tarihinden itibaren dokuzuncu güne kadar ekstra taze olarak tanımlanabilir.
Sonuçta, yumurta alırken üzerini okuyup, yorumlamalı, iyi anlamalı, mümkün olduğu kadar, daha taze ve daha doğal yollarla üretilmiş yumurta tüketmeyi tercih etmeliyiz. Çocukluktan itibaren her yaş grubu için çok iyi bir protein, besin ve vitamin kaynağı olan yumurtayı sofralarımızdan eksik etmeyelim. Sağlıkla kalın.