Aslında başlı başına bir kitap konusu olsa da ,yazı dizisi gereği ve köşe yazısı kuralları gereği son derece kısa bir özetle yaşadığımız dönem olan cumhuriyet dönemi Alanyasındaki eğitimden bahsetmek icap ediyor. Cumhuriyet Türk tarihindeki en önemli siyasi irade beyanı aslında.Örneği yok.Beş bin yıllık bir tarih,hep monarşi temsilcileri tarafından temsil edilegelen bir egemen güç yönetimi var.Cumhuriyetle beraber her şeyde olduüu gibi eğitimde de baştan aşağı değişimler olmuş ve eğitimin ana amaçlarından birisi de cumhuriyet erdem ve güzelliklerini özümseyen,savunan ve yeni nesillere aktaran ,vicdanı hür,irfanı hür,aklı hür bireyler yetiştirmek olmuş.Bu bağlamda hem örgün ,hem de yaygın eğitim imkanları seferber edilmiştir. Osmanlı Devleti’nden Cumhuriyet’e pek çok kurum ve kuruluş tevarüs etmiştir. Eğitim kurumları da bunlardan birisidir.Her ne kadar medreseler ,tekke ve zaviyeler çıkarılan kanunlarla kaldırılsalar da ,modern tarzda eğitim veren Osmanlı eğitim kurumları dönüştürülmüş ve yeni gaye ve işlevlerine inkılap etttirilmiştir.Mesela ;Hayate Hanım iptidai mektebi,Hacet iptidai mektebi,kız mektebi gibi. ÖRGÜN EĞİTİM KURUMLARI. İLKOKULLAR Alanya merkezdeki iptidai(ilkokul) okullarımızla birlikte 12 iptidai okulu kapatılmayıp yeni sisteme uyarlanmıştır. Bunlar; 1-Merkez İptidaiyesi : 1897 yılında kurulduç 215 erkek öğrencisi ve 3 öğretmeni var. 2-Hacet İptidaiyesi: 1911 yılında kuruldu. 52 öğrensisine karşın 2 öğretmeni var. 3-Kız İptidaiyesi : 1911 yılında kuruldu. Hiç erkek öğrencisi yok ama 65 kız öğrencisine karşın 2 öğretmeni var. 4-Türbelinas Köyü İptidaiyesi : 1911 yılında kuruldu. 35öğrencisi, 1öğretmeni var. 5-Boztepe Köyü İptidaiyesi : 1911 yılında kuruldu. 45öğrencisi, 1öğretmeni var. 6-Avasun Köyü İptidaiyesi : 1911 yılında kuruldu. 36 öğrenciye karşın 1 öğretmeni var. 7-Pazarcı Köyü İptidaiyesi : 1896 yılında kuruld. 32 öğrenci 1 öğretmen. 8-Saraylar Köyü İptidaiyesi : 1900 yılında kuruldu. 31 öğrenci ,1 öğretmeni var. 9-Mahmut Seydi Köyü İptidaiyesi : 1910 yılında kuruldu.36 öğrencisi, 1öğretmeni var. 10-Kızılağaç Köyü İptidaiyesi : 1910 yılında kuruldu. 37 öğrensi, 1öğretmeni var. 11-Kargacık Köyü İptidaiyesi : 1913 yılında kuruldu. 33 öğrencis,i 1 öğretmeni var. 12-Taşahur Köyü İptidaiyesi : 1911 yılında kurulduç 49 öğrencisi ,1öğretmeni var. Cumhuriyetin hemen başlarında,evvelden beri bir kültür merkezi olan Oba beldemizde 1925 yılında bir ilkokul kuruluyor.Hatta bu okulda bir de yatılı kalmak zorunda olan öğrenciler için barınma imkanı oluşturulmuştur.Böylece Alanyamızın ilk yatılı okulu Oba’daki bu okul olmuştur.Bugünkü Alanya belediyesi Oba ek hizmet binasının yerindedir .Oba ,Mahmutlar,Kestel,Alacami,Bademağacı,Akçatı,Uğurlu vb köylerin öğrencileri ancak yatılı imkandan dolayı ilk tahsillerini görebilmişlerdir.En meşhur öğretmenleri Hakkı hocadır. İ.Hakkı Konyalı hocanın tespiti ve aktarımıyla 1940 ‘lı yıllar Alanyasında 3438 kız,4043 erkek okuma çağındadır.Erkeklerin çeyreği,kızların ise ancak her on kızdan birisi okullara devam etmektedir.Bu yıllarda Alanyamızda 24 ilkokul olduğu ve 14 tanesinin daha planlamaya alındığından bahsediyor.İlçe merkezinde 776 ,köylerde 552 öğrenci mevcut. 1940’LI YILALRDA ALANYA’DA YAYGIN VE MESLEKİ EĞİTİM ADINA 1938 YILINDA AÇILAN KOZA-İPEK BÖCEKÇİLİĞİ KURSU(Ahmet Tokuş Bey’in konağı kiralanmak suretiyle),DOKUMACILIK VE ÇURFALIK KURSLARI VE ALANYA HALK EVİ PEK ÇOK KURS,EĞİTİM VE SPOR EĞİTİMLERİ-deniz sporları,atlı spor,bisiklet , dikiş,enstrüman çalma,milli savunma eğitimleri ve seminerleri İLE DÖNEME DAMGASINI VURMUŞTUR. ALANYA ORTAOKULU O döneme kadar ortaokul için okumaya gidilen yer Antalya’dır.Lakin okuma isteği olanların sayısının çoğalması ve Antalya’ya kadar gidecek maddi imkana sahip olmayanların oldukça yekün teşkil etmesi üzerine Alanya’nın ileri gelenleri ortaokul yapmak için Alanya’yı Güzelleştirme Derrneği,sonrasında da Ortaokul Yaptırma Derneği ‘ni kurmuştur.O dönem Ağır Ceza Reisi Halit bey başkan olmuş ve iki sene içerisinde okul yapılıp derslere başlanmış.Artık lise yapılıncaya kadar ortaokulu bitiren Alanya gençleri Antalya,Isparta,Denizli,Mersin gibi şehirlere lie eğitimi almaya gitmeye başlamışlar. ALANYA LİSESİ 50’li yıllarla birlikte açılan Antalya Karayolu,denizden işleyen ticaret vb derken Alanya’da üretilen mahsüllerin pazar bulması,Alanya dışına gidenlerin çoğalıp başka şehirlerde ufuklarının açılıp vizyonlarının gelişmesi üzerine artık Alanya’da da eğitim seferberliği anlamında ortam oluşmuş ve akabinde hemen Alanya Lise Yaptırma Derneği kurulmuştu.Bu gelişmelere sahip çıkan iyi ve orta halli Alanyalılar olduğu gibi,her dönemde her yerde görülebilecek cinsten insanlar da karşı çıkmamış değil. Avam ifadesiyle :” Biz ırgat aramaya başka şehirlere mi gideceğiz,liseye gerek yoktur.” Söylemleri havada uçuşurken ,oluşan coşkun selin önüne durmak bir süreliğine mümkün olsa da en nihayetinde liseli hayat başlamak zorunda kalacaktır.Lise yapımı sancısı çekilen yıllarda başvurulan bir hile-i şeriyyeden mütevellit ortaya çıkan Alanyamızın ilk özel lisesini ayrıca konu başlığı yapıp size aktaracağımdan şimdilik bu bahsi kapatıyorum.1959-60 yılında lisesine kavuşan Alanyamız ardı arkası kesilmeyen bir çığ gibi yuvarlana yuvarlana bugünkü yüzlerle ifade edilen okullaşma eşiğine kavuşmuştur. KIZ ENSTİTÜSÜ((KIZ MESLEK LİSESİ) Kaymakam İsmet Balcı 60 ‘lı yılların başında Alanya’da görev yapmış bir bürokrat.Hizmetleri hala anılmakta.Onlardan birisi de lise öğrenci yurdu.Bugünkü Kız Meslek Lisesi’nin olduğu yerde bir yurt yapılmak istenir.Lakin o yer Rifat Azakoğlu’na aittir.Kaymakm bey gidip görüşür.Lise talebeleri için bir yurda ihtiyaç olduğu ve en uygun yerin de kendisinde olduğunu anlatır.Rifat AZAKOĞLU bey de isminin verilmesi şartıyla yeri yurt yapımı için bağışlar.Bağışlar bağışlamasına yurt için ödenek yoktur.Spor sahası için gelen elindeki tahsisatı bu yurt için kanalize eder ve ortaya güzel bir yurt çıkar.Tabi zamanla yurt ihtiyacı kalkıp,kızların lise ve meslek eğitimi öncelik kazanınca isim aynı kalmak suretiyle bina kız enstitüsüne tahsis edilir.Böylece bugünkü kız meslek lisemiz faaliyetine başlar. İMAM HATİP LİSESİ Bir grup Alanyalı imam hatip okulu yapmak için kolları sıvıyor.İlk kapısını çaldıkları kişi Ali Nazım Köseoğlu bey oluyor.O’nun da gayretleriyle Hacet’te bir yer beğeniliyor fakat sahipleri vermeyince ,şimdiki Karasaz’da bulunan okulun yer sahibesi Nezihe Azakoğlu hanım yeri bağışlıyor.Böylece okul meydana getiriliyor.Şimdilerde neredeyse her beldemizde bir imam hatip okulu oluşmuş durumda. ENDÜSTRİ MESLEK LİSESİ 1979 tarihinde yine Karasaz mevkiinde Alanya sanayisinin hemen yanındaki yarı bataklık yer tahsis ediliyor Metal,Ağaç ve Elektirik olmak üzere üç bölümle derslere başlanıyor.Günümüzde ise onlarca bölümüyle ,binin üzerindeki öğrecimize eğitim öğretim verilmektedir.Hafızalardan çıkmayan öğretmenleri Ali Rıza Gönüllü, Özgür Doğan, Mehmet Gülmez,Ali Koca,Turgut Akar,Levent Aysal, Muhammet Örnek,Kadir Kıvrak,Hamza Şen,Ayşegül Helvacı,Yalçın Bilir,Mustaafa Erol,Mehmet Ali Dalabasmaz,Nurten Alagöz Dinçer Merter,Hasan Ozan Demirdöğen,Serhan Kaygısız,Ahmet Siner,Ferhat Nalbant ,Zafer SARUHAN Mustafa Aksoy ve ismi hatırıma gelmeyen onlarca güzel insan mesleki eğitim tarihimizde önemli yer tutmaktadır. ÖZEL HAMDULLAH EMİN PAŞA LİSESİ Alanyamızın gerçek anlamda ilk özel okulu olması nedeniyle halk arasındaki adı hala Kolej’dir.Diğer kolejler de vardır elbette ama o özel okullarımız adlarıyla telaffuz edilirken ÖHEP okulları kısaca “KOLEJ” sözcüğüyle bütünleşmiştir. 12 Ekim 1976’da başta Şevket Tokuş bey olmak üzere dönemin ileri gelenleri tarafından ‘Hamdullah Emin Paşa Dil ve Fen Lisesi Yaptırma ve Yaşatma Derneği’ kurulmuştur. Derneğin çalışmaları sonucu 5 Ekim 1977 Çarşamba günü Alaaddin Otel’in bir odasında 8 öğrencisi ile eğitime başlayan okul, ilk eğitim-öğretim yılını Hayate Hanım Okulu’nda derneğe tahsis edilen sınıfta tamamlamıştır. 1978-1979 Eğitim Öğretim yılında ‘Hamdullah Emin Paşa ve Tahire Hanım Vakfı’ na ait bugünkü yerine taşınmıştır. Okulun resmi açılış onayı dönemin koşullarından dolayı 24 Ekim 1979’da alınmıştır. Okulun ilk Müdürü Alanyanın meşhur tarih öğretmeni ve idarecisi Ahmet Refik Bakalım’dır. 1981-1982 Eğitim-Öğretim yılında ortaokulu tamamlayan öğrenciler ile lise eğitimi başlamıştır. Bu öğrenciler arasında Dış İşeri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve bendeniz de vardır.1987-1988 Eğitim Öğretim yılında ilkokul bölümü de açılmıştır. Öhep koleji denildiğinde akıllardan çıkmayan öğretmelerimiz Necmiye Güneylioğlu, Nalan Şehirlioğlu ,Sedat Çolak ve Şahmeran Enes Ocak öğretmenlerimizdir. HASAN ÇOLAK ANADOLU LİSESİ 1990’lı yılların başlarında Alanyamızın ilk Anadolu lisesi olarak eğitim öğretim hayatına başladı.İlk adı Ayşe Melahat Erkin Anadolu lisesi idi.2008 yılından itibaren de şimdiki yerine taşınarak Hasan Çolak Anadolu Lisesi adını almıştır.Hiç şüphesiz Alanya eğitim öğretim hayatına en kaliteli ve verimli hizmet eden okuldur.Yetiştirdiği binlerce öğrencisi ile Alanyamızın adını dünyaya duyurmuştur desek abartmış olmayız.Hafızalardan çıkmayan öğretmenlerimiz Alanya’daki efsane müdürlerimizden Mustafa Koca ,Seval Doğan ,Nazmi Uysal ,Müzeyyen Kurul ,Atiye Ünal öğretmenlerimiz gibi birbirinden değerli öğretmenlerimizin bu başarıda payı zirvededir. HÜSEYİN GİRENES FEN LİSESİ Alanyamızın ilk ve Türkiye’de il merkezleri dışında ilçe de kurulmuş ikinci fen lisesi olma özelliğini taşımaktadır.Oba mahallemizdedir.2009-2010 eğitim –öğretim yılında ders vermeye başlamıştır.Öğrencilerimiz yatılı kalma imkanı da bulmaktadırlar.Başarıları ile göz doldurmaktadır. NEZİHE SOYDAN TİCARET MESLEK LİSESİ 1977 senesinde Hasbahçe sırtlarında açılan okulumuz on binlerce mezunu ile en köklü kurumlarımızdan.Nezihe Soydan hanımefendinin bağışıyla arsası üzerine hem İnönü ilkokulu hem de Ticaret Lisesi yapılmıştır.Aklımda kalan ve çok büyük hizmetler veren öğretmenleri Muzaffer AKYÜZ ve Hüseyin Nar beyefendilerdir. Tabi 80-90-2000 ve 2010 ‘lu yıllara damgasını vuran sıra dışı bir bürokrat örneği sergileyen emekli milli eğitim müdürü İbrahim Köseoğlu beyefendiyi Alanya eğitimine verdiği hizmetlerden dolayı anmamak olmaz.Onlarca Alanyalı hayırseveri bu kervana dahil eden ve onların güzel gönüllerinin okullaşmış hallerini eğitim öğretim hayatına sokan kendisidir.Malum Alanyamız her yünüyle hayırseverliğin zirvesini tarih boyu göstermiştir.Bugün camilerimizin tamamını,okullarımızın % 95’ini hayırsever Alanya halkı,özellikle Alanyalı hanımlar karşılamıştır.İsimlerini saymakla satırlara sığdıraymayız.Hepsine müteşekkiriz. DİNİ EĞİTİM Milli Eğitim Bakanlığı ve Diyanet işleri başkanlığına bağlı Kur’an Kurslarında ve camilerde yaz aylarında olmak şartı ile eğitim öğretim devam etmektedir.Halkın talebi doğrultusunda mahalle camilerinde dini dersler de yapılabilmektedir. MESLEKİ EĞİTİM Alanyamızda Endüstri Meslek Lisesi özelinde Metal,Ahşap,Elektrik,Elektronik,Tesisat,Motorlu Araçlar Teknolojisi Alanı ,Çıraklık Eğitim Merkezi,Ticaret,Turizm,Sağlık,Aşçılık,Bilgisayar,Tapu Kadastro,Adliye,Matbaacılık ,imam-hatip,muhasebe,gibi onlarca dalda mesleki eğitim verilmektedir. Diğer onlarca resmi ve özel anaokulu,yüzlerce resmi ve özel ilkokul ,onlarca resmi ve özel ortaokul ,onlarca özel ve resmi lise-ki Alanyamızda özel okul deyince kendisi bir marka olan Necat KÜÇÜK beyefendi-,özel ve resmi özel eğitim okullarımız,Bilsem dediğimiz Bilim Sanat Merkezi –ki başarılı müdürü Gökhan AKÇAY beyefendi önemli başarılara imza atmaktadır-,Halk Eğitim,Öğretmen evi ve Akşam Sanat okulumuz,Mesleki Eğitim Merkezimiz,Alaeddin Keykubat Üniversitesi adında bir devlet üniversitemiz ve Alanya Hamdullah Emin Paşa adında bir özel üniversitemiz ile ,belediye ve kaymakamlık da dahil olmak üzere pek çok kurum ve kuruluşun verdiği yaygın ve örgün eğitimde ,binlerce öğretmen ve on binlerce öğrenci ile dev eğitim öğretim hizmeti devam etmektedir.