Genel Sağlık Sigortası, esasen, 1 Ekim 2008’de yürürlüğe giren, 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu sonrasında, 1 Ocak 2012 tarihi itibari ile zorunlu statüsünde uygulanmaya başlanmış, Türkiye’de ikamet eden herkesi kapsayan bir sigorta türüdür. GSS sistemi, herkesin sağlık hizmetlerine erişimini eşit ve standart hale getirme gerekçesiyle kurulmuştur.
Ülke içindeki her bir vatandaşın sağlık durumu devletin sorumluluğunda olduğu için genel sağlık sigortası yaptırmak her Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı için bir yükümlülük hâline getirilmiştir.
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile yürürlüğe girmiş olan genel sağlık sigortası, tüm Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının ücretsiz muayene ve tedavi hakkından yararlanmasını sağlayan sistemdir. Genel sağlık sigortasının en önemli avantajı, sigortası ve herhangi bir sağlık güvencesi bulunmayan kişilerin sağlık hizmeti almalarına imkân tanımasıdır. Ancak bununla birlikte genel sağlık sigortasında çalışan primlerinin işveren tarafından ödenmesi, çalışmayan kişilerin ise primlerini dışarıdan kendilerinin ödemesi gibi detaylar vardır.
Genel sağlık sigortası, ekonomik durumun ve sigortalı olup olmamana bakılmaksızın hastalık durumunda sağlık hizmetinden yararlanma hakkı sunar ve bazı istisnalar dışında herkesi kapsar. Genel sağlık sigortası kapsamında yer alan grupları şu şekilde sıralayabiliriz.
• Devlet memurları
• 18 yaşından küçük engelli ve engelli aylığı alan kişiler
• 65 yaş aylığı alan
• Ücretli, maaşla veya bağımsız çalışan kişiler
• Şeref aylığı alanlar
• İsteğe bağlı sigortalılar
• Terörle Mücadele Kanunu kapsamında aylık alan kişiler
• Yurt dışında çalışan ancak çalıştığı ülkede sigorta hizmetinden faydalanmayanlar
• SGK üzerine kayıtlı ve aylık geliri olan kişiler
• Dul veya yetim aylığı alanlar
• Emekliler ve bakmakla yükümlülüğü olan kişiler
• Stajyer avukatlar
• İşsizlik ve kısa çalışma ödeneği alanlar
Genel Sağlık Sigortası Kapsamı Dışında Kalanlar
• Tutuklu ve hükümlüler
• Türkiye’de kendi adına çalışan ve bağlı bulunduğu ülkede sigorta kapsamında olan kişiler
• Er, erbaş ve yedek subay okulunda öğrenci olanlar
• Anayasa Mahkemesi üyeleri, aile fertleri ve emeklileri
• Meslek odaları, bankalar, sigorta şirketi üyeleri
• Dış işlerinde sözleşmeli çalışan, o ülkede oturma iznine sahip ve sigorta sisteminden yararlanan Türk uyruklu kişiler
Genel sağlık sigortasının 18 yaşını dolduran her birey için zorunlu olduğu ifade edilse de aslında 18 yaş altı kişiler için zorunlu olduğunu söyleyebiliriz ancak sorumluluk çocuklara ait değildir. Çünkü 18 yaşından küçük olan kişiler de anne-babalarının sigortasından yararlanırlar. Eğer anne-babanın genel sağlık sigortası tescili yoksa gerekli primi devlet karşılar.
Çalışanların primlerini ödeme sorumluluğu ise işverenlere verilmiştir. Dolayısıyla eğer çalışıyorsan kendi müdahalen olmaksızın sigorta sistemine girebilirsin. Fakat eğer kendi adına çalışıyorsan bağlı olduğun kurum üzerinden gerekli sigorta primini ödemen gerekir.
Genel sağlık sigortası bütün vatandaşları kapsayacak şekilde düzenlendiği için çocuklukta başlar. Çocuklar ebeveynlerinin sigortasından faydalandıkları için sigortanın resmî başlangıç yaşı 18 olarak kabul edilir. 18 yaşını dolduran her T.C. vatandaşı, genel sağlık sigortasından doğan aylık sigorta primini ödeyerek sisteme dâhil olur.
Genel sağlık sigortası primi devlet tarafından karşılanan kişiler;
• 18 yaş altı çocuklar,
• Lise düzeyinde eğitim gören 20 yaş altı gençler,
• Yüksek öğrenim gören 25 yaş altı gençler,
• Hanede kişi başı geliri asgari ücretin üçte birinden az olan kişiler olarak sıralanabilir.
• Ayrıca, öğrenciliği sırasında anne/babasının bakmakla yükümlüsü durumunda olan veya hak sahibi olarak yetim aylığı alan çocuklardan; liseden mezun olanlar 20 yaşını, yüksek öğrenimden mezun olanlar 25 yaşını geçmemek üzere mezun oldukları tarihten itibaren 2 yıl daha aynı kapsamda sağlık hizmetlerinden yararlanmaya devam ederler.
Genel Sağlık Sigortası Gelir Testi Kimler İçin Yapılır?
Genel sağlık sigortası için yapılan gelir testinde ilk olarak sosyal güvencenin olup olmadığına bakılır. Sonrasında da prim ödeyip ödeyemeyeceğine yönelik bir karara varılır. Gelir testi başvurusu yapmak için Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfına bizzat gitmen gerekir. Başvuru için herhangi bir süre sınırlaması bulunmaz. Prim ödeme durumunuzun olmaması halinde, hiçbir ücret ödemeden, sadece Devlet ve Devlet Üniversitesi Hastanelerinden muayene ve tedavi hizmeti alınabilmektedir. Özel hastane ve özel üniversite hastanelerinden yararlanma imkanı bulunmamaktadır.
Genel Sağlık Sigortası Ne Zaman Biter ?
Genel sağlık sigortası, ömür boyu sağlık hizmetinden yararlanmanı sağlayan bir sistem olduğu için net bir bitiş tarihi yoktur. Ancak zorunlu grubun dışına çıkarsan genel sağlık sigortası bitirilebilir. Aynı zamanda kapsam dışı hastane ve tedavilerde de geçersiz olduğu için geçici bir süre için bitebileceğini söylemek mümkündür.
Genel Sağlık Sigortası Nasıl İptal Edilir?
Normal şartlarda genel sağlık sigortası iptali mümkün olmasa da sigortanın iptal edilmesini gerektiren durumlar yaşanabilir. Örneğin işe girmiş olman genel sağlık sigortası iptali için geçerli bir durumdur. İşe girdiğinde borç yaratan genel sağlık sigortası iptal edilirken işveren tarafından ödenen sigorta primi üzerinden tahsilat yapılır. Aynı şekilde ikametinin yurt dışına taşınması da genel sağlık sigortası iptalini gerektiren ayrı bir durumdur.
Genel Sağlık Sigortası Primi Ne Kadar?
Genel sağlık sigortası primi, brüt asgari ücretin %3’ü olarak kabul edilir. Asgari ücret her yıl değiştiği için ödenmesi gereken prim de değişecektir. Dolayısıyla “Genel sağlık sigortası ne kadar?” sorusuna net bir cevap vermek mümkün değildir. Buna göre son yapılan zamla birlikte genel sağlık sigortası ücreti 2022 yılı için 195 TL olmuştur.
Vatandaşlarımız Sosyal Güvenlik Kurumunun resmi internet sitesi olan www.sgk.gov.tr adresi E-SGK>>E-Hizmetler>>Provizyon Sorgulama bölümüne kişisel bilgilerini girerek veya www.turkiye.gov.tr adresindeki e-hizmetler menüsünden Sosyal Güvenlik Kurumu başlığı altındaki SPAS Provizyon Sorgulama bölümünden sağlık aktivasyon durumları hakkında bilgi sahibi olabilirler.
Sonuç olarak, zorunlu sigortalılık kapsamında olmayan, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının, aylık olarak 2022 yılı için 195.00TL ödeme imkanları mevcut ise, Aile Hekimleri, Devlet hastaneleri ve üniversite hastaneleri ile Kurum ile sözleşme imzalamış özel ve vakıf hastanelerinden, kendisi, eşi ve çocukları ile geçimi genel sağlık sigortalısı tarafından sağlanıyor ise anne ve babaları dahil olmak üzere muayene ve tedavi olma imkanları bulunmaktadır. İlaçlarını ise belirli bir katılım payı ödeyerek, eczanelerden tedavileri için alabilecekleri hususunu da değerlendirerek bu kapsamda Genel Sağlık Sigortası yaptırmaları en uygun uygulama olacağını da bilgilerinize sunmak isterim. Saygılarımla.
