Alanya’da yayınlamakta olduğumuz ve ALKÜ’lü akademisyenlerin ağırlıkta olduğu bir ekipçe yönetilen bilimsel dergimiz TJHS (Turkish Journal of Health and Sport) daha önce de sıkça gündeme gelmişti. Bugün dergimizin son sayısında yayınlanan çok önemli bir makaleye dikkatinizi çekmek istiyorum. Türkçe çevirisi ile başlığı; ‘Sağlık Politikalarının COVID-19 Sürecine Etkileri’ olarak ifade edilebilecek makale çok önemli veriler, simülasyonlar ve yorumlar içeriyor. Hem COVID19 pandemisinin muhasebesi için hem de sonra oluşabilecek muhtemel tablolar için çok değerli olan bilimsel araştırma Dünya’dan da geniş bir ilgi görecektir. Bu yorumum dayanaksız değil. Makale yazarlarından çok değerli matematikçi ALKÜ’lü bilim insanı Doç. Dr. Zafer ÇAKIR ile daha önce birlikte bir takım araştırmalar yaparak bunları İngiltere’de yayınlamıştık. Bugüne kadar geçen çok kısa sürede, Dünya genelinde 90’ın üzerinde bilim insanı yaptığımız bu araştırmaları kaynak gösterdi. Bilmeyenler için söyleyeyim. Bu çok büyük bir başarı ve gurur kaynağıdır. Çünkü Türk Bilim İnsanları araştırmakta ve ortaya geçerli veriler koymaktadırlar. Dünya genelinden diğer bilim insanları onların metotlarını ve verilerini kullanarak araştırmalar yapmaktadırlar. Bilimde öncü olmanın ölçülerinden birisi de kaynak gösterilmektir. Bu sebeple kıymetli hocam Doç. Dr. Zafer ÇAKIR’a aziz milletimiz adına bu gururu birlikte yaşamamıza vesile olduğu için bir kez daha teşekkür ediyorum.
Aslında son yayınladığımız makale; ‘Sağlık Politikalarının COVID-19 Sürecine Etkileri’, çok daha nitelikli ve yaygın etkisi olan yurtdışı bir dergide de yayınlanabilirdi. Fakat bizim davetimizi kırmayan hocalarımız makaleyi dergimize gönderdiler. Hakemlerin bilimsel onayı sonrasında yayınlanan makalenin sonuçlarından sizlere kısaca bahsetmek istiyorum.
İki yıla yaklaşan pandemi sürecinde birçok tedbirler alındı. Kısıtlamalar uygulandı. Tedavi ve aşı çalışmaları, araştırmaları yapıldı. Pandemi halen etkinliğini de devam ettiriyor. Sonuçta yapılanlar ne kadar işe yaradı? Bu sorunun cevabını bilimin vermesi gerekiyordu. ALKÜ’lü üç değerli hocamız bunu yaptılar. Ali Şendur, Zafer Çakır ve Mehmet Enes Sözen hocalarımız yazdıkları araştırma eserinde, orijinal bir matematiksel modelleme kullandılar. Bu sayede aşağıdaki orijinal sonuçlara vardılar; ‘Alınan önlemlerin 12-15 gün gecikmeli olarak olumlu etkilerinin olduğu gözlemlenmektedir. Covid-19 sürecine yönelik benimsenen politikaların vaka ve ölüm sayılarının azalmasında etkili olduğu görülmektedir. Bazı kısıtlamaların kaldırılmasıyla vaka sayılarında artışlar olmakla birlikte, sonuç olarak, Türkiye’nin durumunun toplam vaka ve ölüm oranları bakımından bazı Avrupa ülkeleri ile komşu ülkelere göre daha olumlu olduğu tespit edilmiştir. Sonuçlar, Türkiye’nin koronavirüs hastalığını yenmek için oldukça disiplinli ve başarılı bir sağlık politikasına sahip olduğunu göstermektedir.’
Şüphesiz elde edilen bu başarılarda sağlık politikalarının rolünün yanında, sağlık çalışanlarının, doktorların, bu mücadelede hayatını feda etmekten çekinmeyen Prof. Dr. Cemil Taşçıoğlu gibi çok sayıda bilim insanımızın da ortaya koydukları muazzam gayret ve çabaların büyük bir payı var. Bu vesileyle COVID-19 Pandemi sürecini rakamsal olarak inceleyip, olasılıkları modelleyerek hesaplayıp, bilimsel olarak topluma yol gösteren Zafer Çakır, Ali Şendur ve Mehmet Enes Sözen hocalarımıza ve bu mücadelenin asıl kahramanı olan doktorlarımıza, sağlık çalışanlarımıza tekrar teşekkür ediyorum. Hayatını bu uğurda kaybedenlere de rahmet diliyorum. Pandemisiz günler dileğiyle. Sağlıkla kalın.