Kayseri’de bulunan ve muhteşem bir Selçuklu eseri olan Gevher Nesibe Şifahanesinde yer alan Tıp Müzesini gezmeden tıp tarihimizi anlamak zordur. Kurumsal anlamda tıp eğitimi verilen, psikiyatrik bozukluklar dahil birçok hastalığın tedavi edildiği, çok ciddi büyük ameliyatların sorunsuz yapıldığı, yeni alet ve tekniklerin geliştirildiği, Dünyada ilk defa kişiye özel tedavinin tanımlandığı, beslenmenin tedavideki rolünün net olarak ortaya konduğu kapsamlı hastanemizin adıdır Gevher Nesibe. Bütün bunların yapıldığı yıllar ise 1200’lü yılların başlarıdır. Amerika kıtasının henüz keşfedilmediği, Avrupa’ya Orta Çağ zihniyetinin hâkim olduğu, Dünyada tıbbın çok az geliştiği bu yıllarda, modern diyebileceğimiz standartlarda, başarılı ve öncü tıbbi tedavilerin uygulandığı Gevher Nesibe Şifahanesi aynı zamanda bir tıp fakültesi işlevi görmüştür. Verilen uygulamalı sistematik tıp eğitimleri sonucunda bu merkezde başarılı doktorlar yetişmiştir.
Bu hastanenin içinde, 1200’lü yıllar olmasına rağmen, çok ileri seviyede bir akıl hastanesi, müzik ve su sesi ile tedavi, üç adet gelişmiş ameliyathanesi, eczanesi, hamamı, aşevi gibi bütün gerekli üniteleri bulunmaktaydı. Hastane ile yan yana çok büyük ve donanımlı bir tıp fakültesi de açılmıştı.
Gelir getirici zengin mülkler vakfedilerek düzenli gelire kavuşturulan bu hastanede; Müslüman olan, Müslüman olmayan, kadın, erkek, genç, yaşlı, dil, din, ırk ayrımı yapılmaksızın bütün hastalar ücretsiz tedavi olmaktaydı. Bu gelir getirici sistemi sayesinde hastane faaliyetleri 20. Yüzyıl başına kadar kesintisiz devam etti.
Erciyes Üniversitesi Hastanesine Gevher Nesibe adını vererek bu eşsiz başarıyı yaşatmaya çalışmaktadır. Ülkemizdeki yerli aşı hamlelerinin en başarılı örneklerinin bu fakülteden çıkması çok anlamlıdır. Batı Dünyası bu başarıyı görerek, Gevher Nesibe adını yaşatmak için önemli bir adım atmıştır. 1993 yılında, NASA (Amerikan Uzay Üssü), Venüs gezegeninde bir tepeye ‘Gevher Nesibe Sultan’ adını vermiştir.
Selçuklu Hükümdarlarından II. Kılıçarslan'ın kızı olan Gevher Nesibe Sultan, 1204 yılında Kayseri'de hayatını kaybetmiştir. Türbesi de adına yapılan ve Dünyanın ilk kurumsal Tıp Fakültesi Hastanesi olan yapının içinde bulunmaktadır.
Günümüzde, Tıp Tarihi Müzesi olarak hizmet veren bu muhteşem eser mutlaka ziyaret edilmelidir. Mazimizdeki muhteşem tıp eğitimi ve sağlık hizmetleri yerinde görülmelidir.
Bugün, bütün Dünyada başarılarıyla örnek gösterilen tıp doktorlarımız, geçmişimizdeki şanlı geleneğin ve başarıların devamı mahiyetindedir.
Bir başka yazıda Edirne Şifahanesini konuşmak üzere bugünlük bu kadarla yetinelim. Gevher Nesibe Sultan’a rahmet dileyerek, asırlar önce yaptığı eserin büyüklüğünü ve başarısını minnetle ve hayırla yad edelim. Bu vesileyle, 19.11.2021 tarihinde, Alanya’mızda önlük giyecek ve mesleğe ilk adımını atacak Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerimizin, ‘Beyaz Önlük Törenlerini’ kutluyorum. Geçmişini bilmeyen geleceğine yön veremez. Bu bilgileri unutmadan başarılı doktorlar olmalarını diliyorum. Sağlıkla kalın.
