COVİD 19 olarak bilinen yeni tip Korona Virüs, 2019 yılının Aralık Ayından beri tüm Dünyayı etkiledi. Pandemi olarak ilan edilen bu durum hastalığı ve virüsü ciddiye almak için yeterlidir. Yapılacak olan ise geçmişten günümüze bu alanda yapılan araştırmaların sonucuna uygun davranmaktır. Ülkemizle birlikte birçok bölgede pandeminin ikinci dalgasından bahsedilmektedir. Bugün sizlere kısaca COVİD-19 pandemisinden korunmak için neler yapılabileceğini anlatacağım. Bunların bir kısmı klasik bir kısmı ise orijinal bilgiler olacaktır. Solunum yolu ile bulaşan bir hastalık olan COVİD-19’dan korunmak için ilk tedbir fiziksel mesafeye dikkat etmek lazım. Pandemi şartları ortadan kalkana kadar zorunlu haller dışında her türlü sosyal etkileşimi sınırlamak gerekir. Maske takmak çok önemli bir tedbirdir. Maskenin koruyucu olmadığını iddia edenler bir yanılgı içindedir. Maske takmak hem sizi hem de çevrenizdekileri büyük oranda hastalığa karşı korumaktadır. Hijyene dikkat koruyuculuk için en önemli tedbirlerden biridir. Hijyen için ilk yapılacak olan ise suya ve sabuna dokunmaktır. Sabunla yapılan etkili bir el yıkama virüse karşı en etkili önlemlerden birisidir. Dezenfaktan vs tedbirlere göre üstün yönleri olan su ve sabun ikilisini unutmayalım. Elimizin her noktasına temas eden ve yeterli sürede yapılan yıkama oldukça koruyucudur.
Beslenmede koruyucu olabilecek, prebiyotik ve probiyotikleri önceki yazılarımda yazmıştım. Bugün özellikle vitaminlerin koruyucu etkisinden bahsetmek istiyorum. Yeterli miktarda taze sebze ve meyveyi düzenli tüketirseniz vitamin ihtiyacınızı büyük ölçüde almış olursunuz. Ayrıca hap, kapsül vs olarak vitamin tüketmek hastalıklara karşı beslenmeyle doğal yoldan aldığınız vitaminler kadar etkili olamıyor. C vitamini enfeksiyonlara karşı belirgin direnç arttırmaktadır. Bazı virüslerin hastalık oluşturmasını zorlaştırdığı bilinen C vitamini içeren besinler ihmal edilmemelidir.
Sigara içmenin COVİD-19 için belirgin yatkınlık oluşturduğu gösterildi. Sigara içenler daha kolay hastalanıyor. Hastalıkları da daha ağır seyrediyor. Bu kötü gidiş sigara içmeyenlere göre 14 kat daha fazla olabiliyor. Bu sebeple hem COVİD-19 hem de başka yüzlerce ciddi hastalıktan korunmak için sigarayı ve tütün mamullerini bırakmak, dumanına bile yakın olmayıp pasif içicilikten bile kurtulmak gerekiyor. Unutmayalım. Sigara kanserojendir. Kalp ve damar hastalıklarına yol açar. En sık ölüm sebeplerinin neredeyse tamamı sigara ile ilişkilidir.
Egzersiz ve spor bağışıklığı güçlendirir ve enfeksiyonlara karşı koruyucu olur. Bu durumu üç aşamalı düşünmek lazım. En azından günlük hareketliliği arttırmak, merdiven çıkıp inmek, kısa mesafelere yürümek bile kısmen koruyucu olacaktır. İmkân olursa yaşınıza ve sağlık durumunuza uygun yürüyüş ve benzeri düzenli, tempolu egzersizler daha çok koruyucudur. En mükemmeli ise yine yaşınıza ve sağlık durumunuza uygun bir spor yapmaktır. Antrenman, müsabaka ve benzeri etkinlikleri ile düzenli spor yapmak bağışıklığı güçlendirici ve metabolizmayı düzenleyici etkiler gösterir. En güzel egzersiz ve spor ortamının açık alanlar olduğunu unutmayalım.
COVİD-19 için son uyarımız kilo almak ile alakalı olsun. İzolasyon döneminde hareketsiz kalıp, ihtiyaçtan fazla yemek yiyip, Mart ayına göre şu anda belirgin olarak fazla kilo aldıysanız lütfen dikkat edin. COVİD-19 pandemisinden kaçayım derken, obezite girdabına doğru yol almayın. Evde veya izole biçimde açık alanda yapabileceğiniz hareketlere, egzersizlere yoğunlaşın ve yediğiniz miktarı kontrol altına alın. Obezite tehlikeli bir hastalıktır. Kilo takibimizi düzenli yapalım.
COVİD-19 pandemisi açısından Türkiye iyi bir sınav verdi. Birçok parametreye göre Dünyada hastalıkla başarılı biçimde mücadele eden ülkeler arasındayız. Bu başarıda en büyük pay, mensubu olmaktan şeref duyduğum ‘Sağlık Çalışanları Camiasına’ aittir. Fedakârca ve kahramanca yapılan pandemi ile mücadele seferberliği sonucunda sağlık çalışanlarına çok şey borçluyuz. Hasta bakıcısından, doktoruna kadar tüm sağlık çalışanlarına teşekkürler. Sizlerden en büyük beklentimiz yukarıda sayılan tedbirlere dikkat ederek virüsün yayılımının önüne geçmenizdir. Bu şekilde sağlık çalışanlarına en güzel teşekkürü yapmış olursunuz. Onların tek isteği sizin sağlığınızdır. Sağlıkla kalın. Saygılarımla.