GREYFURT SUYU VE STATİNLER
Statinler genellikle kalp krizlerini ve inmeleri önlemek amacıyla reçete edilen bir grup ilacın genel adı. Bu ilaçlar aynı zamanda "kötü kolesterol" olarak bilinen LDL kolesterolün tedavisinde de kullanılıyor. Statinle tedavi edilen hastalıkları olan kişilere çoğu zaman hayat tarzlarını da değiştirmeleri, bol bol sebze ve meyve tüketmeleri tavsiye ediliyor. Ancak statin alan kişilerin uzak durması gereken bir meyve var: Greyfurt. İngiltere Ulusal Sağlık Sistemi (NHS) yönergelerine göre, doktorlar, statin alan hastalarına greyfurt tüketimini tamamen sonlandırmayı ya da mümkün olduğunca azaltmayı tavsiye edebilir. İngiltere'de eczacıları çatısı altında toplayan bir meslek kuruluşunun tepe yöneticisi olan Dr. Leyla Hannbeck, "Statinler gibi bazı kolesterol düşürme ilaçlarının alındığı durumlarda greyfurt suyundan kaçınılmalıdır. Çünkü greyfurt suyu, statinlerin vücutta metabolize edilmesini sağlayan bir enzimi önlüyor. Böyle olunca ilaçlar vücutta birikebiliyor ve yan etki riski artıyor" dedi. Statinlerin yan etkileri arasında baş ağrıları, baş dönmesi, kas ağrısı ve yorgunluk hissi öne çıkıyor.
VARFARİN VE YEŞİL YAPRAKLI SEBZELER
Varfarin, kan pıhtılarının önlenmesinde ve tedavisinde kullanılıyor. Normalde uzmanlar brokoli ya da ıspanak gibi yeşil yapraklı sebzelerin bol bol tüketilmesini tavsiye ediyor. Ancak varfarin kullanan kişiler için durum biraz daha farklı. Dr. Hannbeck, "Kara lahana, brokoli, ıspanak gibi bazı yeşil sebzeler K vitamini açısından zengindir. K vitamini varfarinin etkilerini azaltabilir" derken Kingston Üniversitesi'nden eczacı Dr. Dipa Kamdar da, "Varfarin K vitaminini kullanan bir enzimi engeller. Koyu yeşil yapraklı sebzelerin K vitamini içeriği oldukça yüksektir. Bu K vitamini varfarinle etkileşime girerek vücuttan atımını hızlandırır. Bu da varfarin alan hastalarda inme riskinin artması anlamına gelir" diye konuştu.
Uzmanlar hem varfarin alıp hem de yeşil yapraklı sebze tüketmek isteyen kişilerin de doktorlarının yönlendirmeleriyle doz ayarlamasına gidebileceğini vurguladı.
VARFARİN VE TURNA YEMİŞİ
Varfarin kullanan hastaların dikkat etmesi gereken tek gıda yeşil yapraklı sebzeler değil. Bir avuç turna yemişi yemek ya da bir bardak turna yemişi suyu içmek de tehlikeli sonuçlar doğurabilir. Ancak burada mesele, K vitamini etkileşiminde olduğu gibi varfarinin etkilerinin azalması değil aksine ilacın daha da güçlenmesi. Bunun sonucunda hastalarda beklenmedik ya da aşırı kanama gözlemlenebiliyor. Dr. Hannbeck, "Eczacıların varfarin alan hastalara turna yemişi tüketmemelerini tavsiye etmesinin sebebi şu: Varfarin kanı sulandırır. Turna yemişi de varfarinin etkilerini güçlendirerek, kanama riskinin ortaya çıkmasına yol açar" diye konuştu.
KANTARON OTU VE DOĞUM KONTROL HAPLARI
Kantaron otu, pek çok farklı amaçla kullanılan ve gıda takviyelerinde sık sık karşımıza çıkan şifalı bir bitki. Bu bitki çoğu zaman zararsız kabul edilse de dikkat edilmesi gereken bazı durumlar da var. Kantaron otu bir enzim uyarıcı, yani diğer maddelerin vücuttaki yıkımını hızlandırabiliyor. Bu maddelerden biri de doğum kontrol hapı. Dr. Kamdar, "Birçok kişi kantaron otunu zararsız bir bitki kabul ediyor. Ancak kantaron otu doğum kontrol hapının vücuttaki yıkımını hızlandırıyor. İkisi de aynı enzim üzerinden çalışıyor ve kantaron bu enzimi hızlandırıyor. Dolayısıyla doğum kontrol hapının vücuttaki yoğunluğu azalıyor ve olması gerektiği şekilde çalışamayabiliyor" dedi. Bu durumda doğum kontrol hapı alımına karşın gebe kalma ihtimali ortaya çıkıyor. Kantaron otunu depresyona karşı doğal bir çözüm olarak kullananlar da var. Ancak eczacılar, bu bitkinin özellikle antidepresan ilaç kullanan kişilerde, depresyonu daha da derinleştirebileceği görüşünde.
Dr. Hannbeck, "Kantaron otu SSRI'lar gibi bazı antidepresanlarla da etkileşime girerek yan etki riskini artırabilir. Bu nedenle ilaç tedavisi sırasında kantarondan uzak durulmalı" dedi.
ANTİDEPRESANLAR VE İBUPROFEN TÜRÜ AĞRI KESİCİLER
SSRI türü antidepresan ilaç kullananlar sadece kantarondan değil, etken maddesi ibuprofen olan ve ağrı kesici olarak kullanılan antiinflamatuar ilaçlardan a uzak durmalı. Dr. Kamdar, "Hem SSRI'lar hem de ibuprofen gibi antiinflamatuar ağrı kesiciler, özellikle midede kanama riskini artırabilir. İkisini birlikte almak riskin de ikiye katlanması anlamına gelir" dedi. NHS kaynakları, mide kanamasının belirtilerinin koyu renkli dışkı, karın ağrısı, baş ağrısı ve baş dönmesi olduğunu belirtiyor. SSRI ilaçları kullanan kişilerin antiinflamatuar ağrı kesici kullanmadan önce doktorlarına ya da eczacılarına danışmaları gerekiyor.
ANTİBİYOTİKLER VE ALKOL
Eczacıların uyardığı bir diğer nokta da antibiyotik alınan zamanlarda alkol tüketimi. Bu durum özellikle diş tedavilerinden sonra reçete edilen metronidazol içerikli antibiyotikler söz konusu olduğunda geçerli. Dr. Hannbeck, ikisinin birlikte alınması durumunda, kusma, ateş basması gibi yan etkiler görülebileceğini buna "disülfiram benzeri tepki" adı verildiğini söyledi. NHS yönergelerinde de "Metronidazol aldığınız durumlarda tedavinizin bitiminden iki gün sonrasına kadar içki içmeyin. Bu sürede ilaç vücudunuzda kalmaya devam eder. Metronidazol alkolle etkileşime girerek bir dizi yan etkiye yol açabilir. Bunlar arasında mide bulantısı ve kusma, karın ağrısı, sıcak basması, kalp çarpıntısı ve baş ağrısı öne çıkmaktadır" uyarısı yapılıyor. -Haber Merkezi
