Teknoloji sektöründeki oyunculara yönelik radikal düzenlemeleriyle sıkça gündeme gelen Çin, kripto paralar konusunda aldığı kararlarla küresel ölçekte bir sarsıntıya yol açtı Bu hafta kripto para dünyasının en büyük iki oyuncusu Bitcoin ve Ether yüzde 5 ve yüzde 7 oranında değer kaybetti. Devamında yüzlerce diğer kripto para biriminin de neredeyse çöküşüne sebep olan bu gelişmenin ardında Çin yönetiminin bu alandaki yeni düzenlemesi vardı. Düzenlemenin gerekçeleri ve etkilerine bakmadan önce kripto para dünyası ve Çin’e dair birkaç bilgi paylaşmakta fayda var. Bugün tam olarak kaç kişinin kripto para sahibi olduğu bilinmiyor. Şubat ayı verilerine göre bu kripto paraların saklandığı dijital cüzdanların sayısı 68 milyon adedi geçmiş, içlerindeki varlığın toplamıysa (o dönemki kurla) 928 milyar doları aşmıştı. Bu varlığın kökenine yönelik iki ihtimal var: Sahipleri bu paraları ya bir kişi, şirket ya da borsadan satın aldı ya da “madencilik” denen yöntemle “üretti”. Geleneksel para birimlerinin aksine -Bitcoin gibi birçok kripto parayı bilişim gücüyle “üretmek” teoride herkes için hem mümkün hem de yasal. Ancak kafanızı karıştırmamak adına ayrıntısına girmeyeceğim sebeplerden ötürü bu yöntem artık muazzam miktarda enerji ve bilişim kapasitesine ihtiyaç duyar hale geldi. Dolayısıyla sıradan yatırımcılar için kripto para üretmek seçenekler arasından çıktı demek yanlış olmaz. Bu kısıtlayıcı şartları avantaja çevirenler de oldu elbette. Yüksek teknolojiye, ucuz enerjiye ve nispeten denetimsiz düzene sırtını yaslayan Çinli madenciler bu karlı pazarı neredeyse tamamen ele geçirdi. Öyle ki geçtiğimiz Eylül ayına kadar kripto camiasının en kıymetli para birimi bitcoin özelindeki madenciliğinin yüzde 70’i Çin sınırları içinde gerçekleşiyordu. Geçmiş zaman eki kullanmam boşa değil;.zira Çin yönetimi geçen ay bir anda ülkedeki bütün madencilik şirketlerini kapatma kararı aldı. Gerekçelerden biri, ülkenin Nisan ayında deneme amaçlı kullanmaya başladığı ve “dijital yuan” olarak da anılan e-RMB’nin alternatifsiz olmasına hazırlıktı şüphesiz. Ancak madencilik faaliyetinin Arjantin’in toplamından fazla elektrik kullanması da belirleyici sebepler arasındaydı. (Halen dünyanın en büyük kömür tüketicisi olmakla birlikte Çin’in bu hafta ülke dışındaki kömür santrallerine kredi vermeyi keseceğini açıklamasını da bu yeşil enerji dönüşümü kapsamında değerlendirmemiz mümkün.) Bir gün içinde ortada kalan büyük madencilerin küçük bir kısmı faaliyetine son verirken büyük bölümü tesislerini apar topar Kazakistan, Rusya ve ABD’ye taşıdı. Aslan payını alan ABD’nin Texas eyaleti böylece birkaç hafta içinde kripto para madenciliğinin ana merkezlerinden biri haline geldi. Eyalet Valisi Greg Abbott on milyonlarca dolarlık yatırımlardan ve kıymetlenen arazi ve konutlardan ötürü şimdilik memnun görünüyor. Ancak bizzat bunlara sebep olan dertlerin yükünü nasıl sırtlanacak, henüz belirsiz.