-Alkın BİRİCİK
AB'nin coğrafi işaret listesinde Türkiye'den ilk Gaziantep Baklavası sırasıyla Aydın İnciri, Malatya Kayısısı, Aydın Kestanesi, Taşköprü Sarımsağı, Milas Zeytinyağı, Bayramiç Beyazı, Giresun Tombul Fındığı ve Antakya Künefesi ile tescil edilmiş 9 ürün bulunuyor. Hali hazırda ise Türkiye’den 45 ürün tescil için bekliyor.
1- GAZİANTEP BAKLAVASI (2013)
En lezzetli, en zahmetli Türk tatlılarından biri olan Antep baklavası, AB tescilli Türkiye ürünlerinin başında geliyor. Gaziantep’te usta çırak ilişkisiyle öğretilen ve nesilden nesile kullanılan malzemenin kalitesi, yapılış biçimi ve eşsiz lezzetiyle tüm baklavalardan ayrılan Gaziantep baklavası; genellikle 45 kattan oluşan incecik bir hamur. Antep fıstığı, tereyağı ve şerbetle hazırlanıyor. Baklava, taş fırınlarda meşe odunuyla üstü altın sarısı olana kadar pişiriliyor. Piştikten sonra hazırlanan şerbet baklavanın üstüne dökülüp, servis ediliyor.
2- AYDIN İNCİRİ (2016)
Türkiye’de incirin anavatanı Aydın. Şehir, dünyadaki incir üretiminin de önemli bir kısmını karşılıyor. Çok hassas ve narin bir meyve olan incirin dağda ve ovada yetişen iki ayrı türü de bulunuyor.
3- MALATYA KAYISISI (2017)
Lezzeti, kokusu ve kalitesiyle AB tescilli Türkiye ürünlerinin başında geliyor. Soğuk, uzun süren kışı ve sıcak geçen yazı seven kayısı, birçok farklı çeşide de sahip. Hem kurutulmuş hem de taze olarak tüketilen Malatya kayısısı, tatlılarda ve yöresel yemeklerde de sıklıkla kullanılıyor.
4- AYDIN KESTANESİ (2020)
Kestanenin Aydın’da yetişen çeşidi AB tescilli Türkiye ürünlerinden biri. Aydın kestanesi; büyüklüğü, parlak kolay soyulan kabuğu ve yumuşak etli meyvesiyle diğer kestanelerden ayırt edici özelliklere sahip. Büyük Menderes nehrinden sulanan platolarda, ılıman bir iklimde yetişen Aydın kestanesi, lezzeti ve kalitesiyle Türkiye için muhteşem bir değer.
5- MİLAS ZEYTİNYAĞI (2020)
Milas zeytinyağı, ilçe sınırlarında Memecik türü zeytin ağaçlarından erken dönemde hasat edilen zeytinlerden, soğuk sıkım yöntemiyle ediliyor. Yoğun aroması ve polifenol, oleik asit gibi değerleri maddeler açısından zenginliğiyle bilinen Milas zeytinyağı, genizde hafif bir yanma hissi bırakmasıyla da biliniyor.
6- TAŞKÖPRÜ SARIMSAĞI (2021)
Yemeklere kattığı lezzet ve şifa dolu zengin besin içeriğiyle çok önemli bir yere sahip olan sarımsağın Türkiye’deki adresi ise Kastamonu Taşköprü. Baş kabuğunun rengi beyaz, diş kabuğunun rengi ise pembe olan Taşköprü sarımsağı, keskin kokusu ve kendine has olan acılığıyla tanınıyor.
7- BAYRAMİÇ BEYAZI (2021)
Çanakkale’nin Bayramiç ilçesinde yetişen endemik meyve; tadı, kokusu, aroması ve görünümüyle gerçekten özel bir yere sahip. Kaz Dağları’nın eteklerinde yetişen Bayramiç beyazı, erkenci, orta ve geç olmak üzere üç dönemde yetişiyor.
8- GİRESUN TOMBUL FINDIĞI (2022)
Giresun Tombul Fındığı tescilli coğrafi işaretler arasına girmesiyle birlikte AB ülkelerinin tamamında koruma altına alınmış oldu. Kendine özgü tat ve lezzeti, çiğ veya kavrulup yendiğinde damakta bıraktığı aroması, Giresun Tombul Fındığı’nı diğer fındık çeşitlerinden ayıran özellikleridir. Kahverengi, parlak, loblu ve ucu hafif tüylüdür.
9- ANTAKYA KÜNEFESİ
En son 13 Mart 2023 tarihinde Antakya Künefesi, AB tescilli coğrafi işaret alıp koruma altına alındı. Künefe, tereyağlı kadayıf, tabanı yağlanmış küçük bakır veya alüminyum yayvan bir tepsiye serilir. Künefelik peynir, tereyağlı kadayıf karışımının üzerine eşit olarak dağıtılır, kalan tereyağlı kadayıf üst tabaka olarak serilip kısık ateşe alınır. Altı kızaran künefe alt üst edilir ve üzerine sıcak şerbet dökülür. Yapımında Hatay’ın künefelik peynirleri kullanılır. Özellikle yaz döneminde tıpkı baklava gibi dondurma ile tüketilebilmekte.
ü
Antakya künefesi (2023) tarihinde AB tarafından tescillenmişti. Tescil için sırada bekleyen 45 ürün daha bulunuyor.
