Süt ve süt ürünlerinin her biri insan sağlığı için çok kıymetli hazinelerdir. Sütten başlayacak olursak; çocukluktan, yaşlılığa kadar, her yaş ve cinsiyet için süt benzersiz bir gıdadır. Süt, içinde bulunan protein, yağ, vitamin, mineral ve bağışıklık güçlendirici çeşitli maddelerle çocuklarda büyüme, gelişme ve hastalıklardan korunmak için çok değerlidir. Yetişkin bireylerde ise özellikle kemik sağlamlığını korumak, kemik erimesini önlemek, diş sağlığını sürdürmek, bağışıklığı güçlendirerek hastalıklardan kurtulmak için süt içimi oldukça faydalıdır. Düzenli süt içildiğinde, kemik ve diş sağlığı için gerekli olan D vitamini, kalsiyum ve protein bir arada alınmış olur.
Sütleri karşılaştırdığımızda, keçi sütü, inek sütüne göre sağlık için çok daha faydalıdır. Daha az alerjiye yol açar. Protein içeriği daha zengindir. Ancak folik asitten fakir olması sebebiyle çocuk beslenmesinde sadece keçi sütüne yer verilmemelidir. Ek gıdalarla birlikte verilmelidir. Bununla birlikte, keçi sütünün bulunamadığı durumlarda, inek sütü de yukarıda saydığımız faydaları sağlayacak niteliktedir.
Teknolojinin gelişmesi ile ticari olarak çeşitli biçimlerde paketli süt üretilmektedir. UHT teknolojisi sütün raf ömrünü uzatmakla birlikte, günlük süt olarak satılan pastörize sütler, kısa raf ömürlerine karşılık UHT sütten daha zengin besinsel değere sahiptir. Açıkta satılan sokak sütlerinin tüketimi önerilmemektedir. Günlük süt adıyla pastörize olarak satılan paketli sütler öncelikli tercimiz olmalıdır. Günlük süt alırken de A, D, E ve K vitaminlerinden yararlanmayı sağlamak için yağı azaltılmamış, tam yağlı sütler tercih edilmelidir.
Sütün mayalanması ile elde edilen yoğurt, ayran ve kefir gibi fermente süt ürünleri ise insan sağlığı için ayrı bir öneme sahiptir. Probiyotik olarak bilinen bu ürünler, bağışıklığı güçlendirir. Ayrıca, probiyotikler, bağırsağımızda bulunan ve sayıları, kendi hücrelerimizin sayısından çok olan faydalı bakterilerimizi, yani mikrobiyotayı sağlıklı hale dönüştürürler. Probiyotik kelimesinin anlamı ‘yaşam için’dir. Binlerce yıldır, insanlar sağlıklı bir yaşam ve beslenme için probiyotik tüketmiştir. Günümüzde yeniden probiyotiklerin önemi hatırlanmış ve sağlıklı bir yaşam için tüketilmesi önerilmiştir. En bilinen probiyotik içerikli besinler, fermente süt ürünleri olmakla birlikte, bunların dışında da probiyotik özellikli ve faydalı gıdalar bulunmaktadır. Doğal olarak, mayalanma ile üretilmiş olmak şartıyla; yoğurt, ayran, kefir, peynir, turşu, sirke, boza, şalgam gibi besin öğeleri çok zengin probiyotik kaynaklarıdır. Probiyotiklerin bilinen birçok faydası yanında kilo alımını azaltıcı ve
obeziteyi önleyici özellikleri de bulunmuştur. Sağlıklı bir yaşam için sofralarda probiyotiklerin mutlaka bulundurulması gerekir.
Probiyotikler çok bilinir ama probiyotiklerden faydalanmak için mutlaka yeterince alınması gereken prebiyotikler pek gündeme gelmez. Probiyotiklerin etkisini güçlendirecek ve prebiyotik adını alan gıdalar ise soğan, sarımsak, yer elması, pırasa, muz, elma, arpa, yulaf, keten tohumu ve kakao olarak sıralanabilir. Kısaca meyveler, sebzeler ve tahıllar prebiyotik etkili ve sofralarımızdan eksik edilmemesi gereken gıdalardır.
Sonuçta, uzun ve sağlıklı bir yaşam için, süt ve mayalanmış süt ürünleri başta olmak üzere probiyotik özellikli gıdaları soframızdan eksik etmeyelim. Sağlıkla kalın.