1 Temmuz itibarıyla kira fiyatlarındaki yüzde 25’lik artış sınırının kaldırılmasıyla, kira fiyatları yüzde 20 oranında arttı. ATEM Başkanı Hakan Akçam, TÜFE oranının üzerinde yapılan zamların, yaz boyunca devam edeceğini ifade etti. Akçam, kira fiyatlarının artışının durdurulması gerektiğini belirterek, “Sosyal yardımlaşma vakıfları dar gelirli vatandaşlara kira desteği vermeli. Zaten yüksek seviyelerde olan kira fiyatlarının artışı 2 yıl boyunca durdurulmalı. Aksi takdirde kira fiyatları önlenemez hale gelir ve herkes için çok geç olabilir. Bu sorunu çözmek için acilen adımlar atılmalıdır,” dedi.
MEMURLAR İÇİN LOJMAN SİSTEMİ
Fahiş kira fiyatlarına karşı kurumları ve STK’ları göreve çağıran Akçam, asgari ücretle geçinen ailelerin kiraları ödemekte zorlandığını belirtti. TOKİ, Emlak Konut, belediye iştirakleri ve özel sektör müteahhitlerine kiraya vermek üzere konut yapmaları çağrısında bulundu. Akçam, “Lojman sistemine geri dönülmeli, memurun ev ihtiyacı buradan karşılanırsa piyasadaki konut arzı artar,” diye konuştu.
Memur ve öğretmen atamaları ve tayinlerinin yapılması, şehirlerdeki üniversite öğrencilerinin gelmesiyle kira fiyatlarının daha da artacağını belirten Akçam, zam sınırı kalktıktan sonra birçok ev sahibinin kira fiyatlarını uç noktalara taşıdığını söyledi. Akçam, “Asgari ücretli bir ailenin bu zamları ödemesi neredeyse imkansız,” dedi.
ADLİYEDEKİ DAVALAR ARTTI
Tüketici Konfederasyonu (TÜKONFED) Başkan Vekili ve Emlak ve Kiracı Sorunları Derneği (EMLAKDER) Başkanı Av. İbrahim Güllü, yüzde 25 sınırının kaldırılmasının etkilerini değerlendirdi. Güllü, sınırlamanın enflasyonun düşmesine katkısı olduğunu ancak adalet sistemini ve toplumun huzurunu bozduğunu belirtti. Adli sistemin tıkandığını, karar verilmesi gereken dosyaların 1-2 yıla sarktığını söyledi. Kanunun kalkmasıyla ev sahiplerinin maddi kayıplarını telafi etmek için dava açacağını öne süren Güllü, sorunun çözülmeyeceğini iddia etti. Kiracı ve ev sahibi arasındaki hukuki ihtilafların arttığını ve arabuluculuk sisteminin beklentileri karşılayamadığını belirtti.
TAVAN FİYAT İLE SINIRLAMA
Kira artışlarının önüne geçmek için “Tavan Fiyat Uygulaması” öneren Güllü, “Belirli bölgelerde ve büyüklüklerine göre kiralarda üst sınır belirlenmeli. Mesela, şu bölgedeki 1. sınıf ev en fazla 15.000 TL’ye kiraya verilebilir. Bu tedbir belirli süre için uygulanmalıdır,” dedi.
KONUT ARZINI ARTIRACAK ÖNERİLER
Emlak ve Kiracı Sorunları Derneği Başkanı Güllü’nün önerileri:
Hükümetler, düşük gelirli aileler için uygun fiyatlı konutlar inşa etmeli ve bu konutlara erişimi kolaylaştıran hibe programları sağlamalı.
Kira kontrolü politikaları uygulanmalı, kiraların belirli bir oranın üzerine çıkması ve aşırı artışları önlenmeli.
Ev sahiplerine konut kiralamayı teşvik etmek için vergi indirimleri veya teşvikler sunulmalı.
Kentsel yenileme projeleri, eski veya atıl binaların restore edilmesi veya yıkılıp yeniden inşa edilmesi yoluyla konut birimlerinin artırılmasını sağlamalı. -Haber Merkezi
Özel sektör, hükümet ve sivil toplum kuruluşları arasında işbirliği ve ortak girişimler, uygun fiyatlı konutların inşası ve kiraların düşürülmesi konusunda önemli rol oynamalı.
Toplu konut projeleri ve kira kooperatifleri teşvik edilmeli, bu yapılar mülkiyet ve yönetim konusunda topluluk tabanlı yaklaşımları benimsemeli ve kâr amacı gütmeyen bir yaklaşımı teşvik etmeli. -Haber Merkezi
