Kaygı; gelecekte olmasından endişelendiğimiz, korktuğumuz ya da tedirgin olduğumuz dinamikler bütününe verilen addır. Kaygılı durumlarımıza bir takım düşüncelerimiz eşlik eder. Acaba şöyle mi olur? Ya şu da başımıza gelirse? Bu olursa ben ne yaparım? Gibi sürekli olarak zihnimizi meşgul eden düşünceler ile hayat işleyişimizde bozulmalar meydana gelebilir. Belirsizlikler kaygının oluşmasında etkili olurlar.
Kaygı anında zihnimizin gelecekte iken bedenimizin o an meşgul olduğu yerdedir. Ancak arada ki kopukluk kişinin meşgul olduğu işi verimli yapmasını engelleyen bir faktör olarak karşımıza çıkacaktır. Yoğun kaygı yaşamak, hayat işleyişini oldukça sekteye uğratmaktadır. Kişinin iş hayatı, aile hayatı ve arkadaşlık ilişkileri gibi birçok alanda zorluklar yaşamasına sebebiyet verebilir. Birçoğumuz günlük hayatta en çok yaşadığımız psikolojik dinamiğin stres olduğunu düşünsek de aslında bu durumu karşılayan dinamik kaygıdır. Kaygının optimum seviyede olması işlevseldir. Makul ölçe kaygı yaşamak bizi kamçılayan ve harekete geçiren bir güç olarak karşımıza çıkacaktır. Ancak kaygının hiç olmaması ya da çok fazla olması bazı sorunları beraberinde getirebilir.
Günlük hayatta yaşamış olduğumuz psikolojik kökenli olgunun ne olduğunu bilmemiz ona doğru ve etkili müdahale edebilmemiz açısından işlevseldir. Dolayısıyla günlük hayatta birçok dinamik yaşayan insanlık hepsinden biraz bilgi sahibi olması ve bu durumlar neticesinden bunlarla nasıl baş edebileceğini bilmesi güzel olacaktır.
Kaygının Belirtileri Nelerdir?
Kaygı bozukluğunun bazı belirtileri aşağıdaki gibidir.
• Kendini gergin, huzursuz, panik halinde hissetmek
• Nefes darlığı, ağız kuruluğu yaşamak,
• Kötü bir şey olacakmış gibi endişeli hal
• Kalp atışlarında yaşanan aşırı hızlanma
• Aşırı terleme
• Ellerde titreme hali
• Odaklanma, konsantrasyon problemleri
• Hazımsızlık sıkıntıları
• Kaygı duymayı tetikleyecek etkilerden kaçınma hali
• Uyku problemleri
başlıca semptomlardan sayılabilir.
Kaygı ile Baş Etmenin Yolları
Kaygı yaşadığımızda öncelikle bunu fark etmemiz ve kabul etmemiz gerekmektedir. Kaygı ile baş etmek için ilk ve önemli adımlardan birisi budur. Yaşamış olduğumuz şeyin kaygı olduğunu bilmek ve zihnimizi “şimdi ve burada” ya yöneltmek kaygılı halimizin bizi olumsuz etkilemesini düzenleyen bir faktör olarak karşımıza çıkacaktır.
Daha önce yaşadığın benzer olaylarda ne yapmıştın? Bu durumu nasıl aşmıştın? Bunu hatırlamalı ve benzer olaylarda aştığın tutumunu aynı şekilde ya da biraz daha farklı şekillerde yine yaparak üstesinden gelebileceğin bir alan oluşturabilirsin.
Kaygılı durumlarla baş etmek için diğer bir şey ise en kötü ne olabilir? Bunu kendine sorabilirsin? En kötü ne olur ve en kötü durumda bununla nasıl baş edebilirsin? En kötüyü düşünmek senin için gelişecek herhangi bir sürprizin olmadığını düşündürecektir.
Kaygılandığın şeyi çözebilmek için yetersiz kaldığını düşünelim. Çok yoğun düşünüyor ancak çözemiyorsun. Bu durumu şuna benzetiyorum. Sınavda olduğunu düşünelim. Ve bir soru var çözmek için uğraşıyorsun ancak bir türlü çözemiyorsun. Böyle durumlarda diğer sorulara geçmek işlevseldir. Çözemediğin soru zihninin arka planında bir yerlerde çalışmaya devam edecektir. Diğer soruları çözdüğünü gördüğünde çözemediğin soruna yoğunlaştığında çözdüğünü fark edebilirsin. Aslında zannettiğin kadar da zor olmadığının farkına varabilirsin. İşte kaygılı anında da bu durum biraz böyledir. Çözemediğin belirsizlikleri bir kenara koyup, başka şeylerle uğraşmak ve hazır olduğunda o soruna tekrar yönelmek kaygının düzenlenmesinde ve problemin çözümünde güzel bir adım olacaktır.
Kaygılı olduğunda bir zorlukla karşılaştığında bunu aşabilmek için şuan düşündüklerin sana zorlu geliyor diyelim. Şuandan birkaç ay sonrasını düşünerek bu durumun sana üç beş ay sonra nasıl hissettireceğini tekrar düşünebilirsin. Böyle durumlarda kaygını regüle etmek için güzel bir yerden bakış açısı kazanmış olursun. Bu durum sana bunun geçici olduğunu düşündürecek ve rahatlatacaktır.
Kaygılı olduğunda neler yapabileceğin ile alakalı sizleri güçlendirmeye çalıştım. Şimdi öğrenmiş olduklarınızı uygulama zamanı. Eğer kaygı düzeyini regüle etmekte zorlanıyorsan, uzman desteği almanı öneririm. Sonraki yazımda görüşmek umuduyla. Sevgiler.