İnsülin direnci metabolizmanın sonradan ortaya çıkan bir bozukluğudur. İnsülin direncini ortaya çıkaran en önemli faktör ise yanlış beslenmedir. Öncelikle insülin direncini önleyebilecek gıdalardan bahsedelim. İlk sırada kan şekerini yükseltme hızı yani glisemik indeksi yüksek gıdalardan kaçınmanın gerekliliğinden bahsedelim. İşlenmiş paketli gıdalar, beyaz unla yapılmış unlu mamuller, tatlandırıcı ve yüksek fruktozlu mısır şurubu içeren yiyecek ve içecekler, yüksek miktarda şeker içeren hazır meşrubatlar, beyaz pirinç, tatlandırıcı içeren meyve suyuna benzeyen nektar, meyveli meyve aromalı içecekler, gazlı içecekler, fast food olarak bilinen hazır yiyecekler kan şekerini hızla yükseltirler. Bu tür yiyecek ve içecekler sürekli tüketilirse insülin direnci ortaya çıkar, insülin hormonunun etkisi bozulmaya başlar, kan şekeri sürekli yüksek kalır. Kanın, dokuların ve organların yapısı bozulmaya başlar.
Bunların yerine doğal yapılı, mümkün olan en az işlenmiş yiyecek ve içecekler tercih edilirse, bol salata, cacık, turşu, şalgam, sebze, ölçülü meyve, bol yoğurt ve benzeri probiyotik ürünler, lifli gıdalar tercih edilirse insülin direnci ve bağlantılı birçok hastalıktan korunmak daha kolay olur. Ekmek olarak tam buğday ekmeği tercih edilmelidir. Beyaz pirinç yerine bulgur vitamin, mineral içeriği ve kan şekerini daha yavaş yükseltmesi yönüyle tercih edilebilir.
Doğal içecekler öncelikli tercihimiz olmalıdır. Yeterli miktarda süt, ayran, maden suyu, şalgam, kefir ve benzeri içecekler ve su içilmesi metabolizma için çok faydalı olur.
İşlenmiş ve katkılı et ürünleri olan sucuk, salam, sosis ve benzerlerinin yerine yağlı olmayan yeterli miktarda taze et, tavuk ve balık dengeli biçimde tercih edilebilir.
Bakliyat ve tahılların işlenmeden ve doğal halleriyle haftada en az birkaç gün sofralarımızda yerini alması gerekir.
Yeşil yapraklı sebzeler, soğan, sarımsak ve benzerleri hem prebiyotik özelliklidir, hem vitamin içeriği yüksektir, hem de lifli gıdalardır. Düzenli tüketimleri insülin direncini önlemede yardımcı olabilir.
Süzme zeytinyağı, zeytin, limon, yoğurt, peynir, yumurta gibi gıdalar dengeli ve yeterli biçimde alınırsa insan vücudunda şeker dengesi için çok faydalı olabilirler.
Bu gıdalara ilave olarak insülin direncinin önlenmesinde hareketliliği arttırmanın, mümkünse düzenli egzersiz ve yürüyüşün çok faydası olacağını bilmeliyiz. En iyi egzersiz düzenli ve tempolu yürüyüş olabilir.
Ayrıca daha önce çokça bahsettiğim önemli prensip olan; ‘acıkmadan yememek, tam doymadan sofradan kalkmak’ şeklinde formüle edilen, sık yememek ve ihtiyaç kadar yemek insülin direncini önlemenin en iyi yollarından birisidir.
İnsülin direnci üzerine bugüne kadar birçok deneysel çalışma ve ölçüm yaptık. Çeşitli eserler yazdık. Daha önce, Lokman Hekim Üniversitesi Rektörü Kıymetli hocam Prof. Dr. Fatih Gültekin ile yazdığımız; İnsülin direnci ve klinik önemi başlıklı makale bugüne kadar dünya genelinde birçok bilim insanı tarafından kaynak gösterildi. Bu makalede insülin direncinin hangi mekanizmalarla, hangi önemli hastalıklara yol açtığını detaylı anlatmıştık. Ayrıca insülinin keşfini ve bu keşfin Nobel Ödülü kazanma öyküsünü anlatan bir makalemiz de büyük bir ilgiyle halen okunuyor. Önümüzdeki hafta insülinin keşfinin ilginç hikayesinden ve insülin direncinin yol açabildiği ciddi hastalıklardan bahsetmek ümidiyle. Sağlıkla kalın.