Sevgili ebeveynler, yaklaşan babalar günü dolaysıyla bu haftaki yazımda babanın çocuğun gelişimine olan etkisinden bahsetmek istedim. Son zamanlarda aile yapısında olan değişiklikler, boşanmaların artmış olması ve annelerin iş hayatına katılımının artmasıyla birlikte baba ve çocuk ilişkisinin sağlıklı olması çok daha fazla önemli hale geldi. Yetersiz baba ve çocuk ilişkisi çocuğun tüm hayatını etkileyebilecek sebeplere zemin hazırlarken, tam aksine sağlıklı ilişki geliştirmeleri de birçok fayda sağlıyor. Örneğin; çocuğun akranlarıyla sağlıklı ilişkiler geliştirmesi, empati kurabilmesi ve daha sosyal ve özgüvenli yaşam sürebilmesi gibi!
1.Özgüveni olumlu yönde geliştiriyor: Çocuklar babalarıyla iyi ilişkiler kurdukları zaman kendini daha rahat ifade edebildiği gibi özgüveni yüksek bireyler oluyorlar. Babanın sevgisini ve desteğini hisseden çocuk kendine ve yapabileceklerine olan güvenini arttırıyor.
2.Kendini daha güçlü hissediyor: Babayla kurulan iyi ilişki çocukların ruhsal olarak uyumunu arttırdığı gibi sağlam bir ruh sağlığının da tamamlayıcısı oluyor. Babayla kurulan iyi iletişimin hem çocuklukta hem de yetişkinlikte; ruhsal sorunlara ve sıkıntılara karşı, ruh sağlığı üzerinde koruyucu etkisi bulunuyor. Babanın sevgisi ve verdiği güven, psikolojik olarak çocuğun kendini daha güçlü hissetmesini sağlıyor. Bu da hayatın içerisinde karşılaştığı problemlerle daha iyi mücadele edebilmesine katkıda bulunuyor.
3. Soysal ilişkilerini geliştiriyor: Çocuklar anne ile sevgiyi ve güvenmeyi, baba ile de toplumsallaşmayı, yani kurallara uymayı, paylaşmayı ve problem çözmeyi öğreniyorlar. Anne ile olan ilişkiye babanın, yani üçüncü kişinin eklenmesi, çocuğun zihninde “başkaları” ve “sosyal yaşam” kavramlarını geliştiriyor. Örneğin çocuk, ilk paylaşmaya örnek olarak annesini baba ile paylaşabilmeyi öğreniyor. Çocuğun kafasında tükenmez bir anne fantezisi oluyor; “annemle ben bir bütünüm” diye düşünüyor. Çocuk babanın varlığını fark etmesiyle birlikte annesinin başkalarıyla da ilişki içerisinde olduğunu kavrıyor. Bunun sonucunda tüm duygusal yatırımını anneye yapmaktan vazgeçiyor. İşte bu vazgeçiş ile çocukta, başkalarını sevebilme kapasite de gelişiyor. Baba, bu ilişkide ne kadar aktif olursa, çocuk da başkalarının varlığını o kadar hızlı kabullenmeyi öğreniyor. Bu da toplumsallaşmayı, yani diğer kişilerin varlığının kabulünü sağlıyor.
4. Cinsel kimliğin sağlıklı gelişimi için çok önemli: Erkek çocuğun babayı rol model alması, cinsel gelişimi ve toplumsallaşması açısından önem taşımaktadır. Psikoseksüel gelişim kuramına göre erkek çocukları 3 yaş civarında babanın yerini alıp annenin tek sevdiği olmak istiyorlar. Buna engel olan kişinin de baba olduğunu düşünüp, babaya karşı kıskançlık besliyorlar. Annelerine olan sevgilerinden dolayı babanın onları cezalandıracağını düşünüyorlar. Daha sonra ise babanın daha güçlü olduğunu fark edip onunla özdeşleşerek, bu süreci atlatıyorlar. Sağlıklı olan, bu sürecin bu şeklide sona ermesidir. Bu süreçte bir takılma yaşanırsa, cinsel kimlik edinme sürecinde sıkıntılar yaşanabiliyor.
5. Karşı cinsle kuracağı ilişkinin şeklini etkiliyor: Kız çocukları içinse baba hayatlarında tanıdıkları ilk erkek oluyor. Bu nedenle baba ile kurulan ilişki gelecekte karşı cinsle kurulacak ilişkilerin kalitesini ve şeklini belirliyor. Kız çocukların genelde babalarına benzeyen erkekleri eş olarak seçtikleri biliniyor. Örneğin babasını fazlaca idealize eden ve çok fazla yakın bir ilişkide olan kız, ilişkilerinde hep babası gibi birini arıyor ama asla onun gibi birini bulamıyor.
6. Zeka gelişimine katkı sağlıyor: Araştırmalara göre; çocukların zeka yüksekliği ile babanın ilgisi arasında artan bir ilişki var. Çünkü babanın varlığı, çocuğa uyaran yönünden daha zengin bir çevre sağlamış oluyor. Çocuklar 6. aydan itibaren babalarının sesini, kokusunu daha net ayırt etmeye başlıyor. Anneyle daha çok zaman geçiren çocuk için babanın eve gelişi ve çocukla ilgilenişi yeni bir deneyim alanı sağlıyor. Bunların hepsi zeka gelişimine olumlu yönde katkı sağlıyor. Ayrıca babası ile ilişkisi iyi olan çocukların hem okul hem de okul sonrasındaki iş ve sosyal yaşantıları daha yolunda gidiyor.
Çocukların gözünden babalara baktığımız zaman onları çok daha güçlü ve akıllı görürler. Bu nedenle daha çok saygı duyma ihtiyacı hissederler. Babanın çocuğunu manevi olarak destekleyecek olması ve babanın gücü, çocukta “ben başarabilirim” duygusunu geliştirmektedir. Çocuğunuzla iyi ilişki kurmak için büyümesini beklemeyin. Birlikte zaman geçirmeye ne kadar çabuk başlarsanız aradaki ilişki o kadar güçlenecektir.